آب حیات (محمدجعفر استرابادی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

آب حَیات، نام چند کتاب است که دانشوران مسلمان در موضوعات گوناگون تألیف کرده‌اند. از جمله این دانشوران محمدجعفر استرابادی، است که در این مقاله به بررسی کتاب ایشان می‌پردازیم.

---

استرابادی، محمد جعفر بن ملاسیف‌الدین معروف به شریعتمدار استرابادی تهرانی (د ۱۲۶۳ق/۱۸۴۷م)؛ کتاب او نوشته‌ای مختصر در کلام شیعه به زبان پارسی است.

---

شریعتمدار در این رساله معانی اصول دین را بر طبق اصول مذهب شیعه جعفری بیان داشته و برای رسیدن به این هدف یکایک اصول این مذهب را بررسی کرده است.
در پاره‌ای از کتاب‌های فهرست، این کتاب فلک مشحون خوانده شده است.

---

ظاهراً اصل کتاب شریعتمدار استرابادی تا به حال چاپ نشده است.نسخه‌های خطی آن در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، شورای ملی (سابق)، کتابخانه ملی، سنای سابق، مدرسه فیضیه قم ، کتابخانه موزه بریتانیا، کتابخانه میرزا محمد طهرانی و کتابخانه سیدآقا شوشتری در نجف موجود است.
رساله آب حیات را یکی از شاگردان استرابادی در ۱۱۶ بیت به نظم درآورده است. این رساله منظوم در ۱۲۹۶ق/۱۸۷۶م همراه با برخی از رساله‌های عملی در تهران به چاپ رسیده و بار دیگر در ۱۳۴۵ش با مقدمه‌ای از سید احمد روضاتی در اصفهان تجدید چاپ شده است.
نسخه‌های خطی این رساله منظوم در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و کتابخانه آیت‌الله مرعشی محفوظ است.

---

(۱) محمدحسین آزاد، آب حیات، لاهور، ۱۹۰۷م جم‌.
(۲) محمدحسین آزاد، آب حیات، به کوشش خلیفه سید محمد سالم، لاهور، ۱۹۱۳م (مقدمه).
(۳) آستان قدس، فهرست.
(۴) آقابزرگ، الذریعه؛ آیت‌الله مرعشی، فهرست خطی؛
(۵) محمد طاهر بروسه‌لی، عثمانلی مؤلفلری، استانبول، ۱۳۳۳ق.
(۶) سنای سابق، فهرست خطی.
(۷) شورای ملی (سابق)، فهرست خطی.
(۸) کتابخانه ملی، فهرست خطی.
(۹) خانبابا مشار، فهرست چاپی فارسی.
(۱۰) خانبابا مشار، مؤلفین چاپی فارسی و عربی.
(۱۱) منزوی، احمد، فهرست خطی فارسی.

---