یُزْجِی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یُزْجِی: (یُزْجی لَکُمُ الْفُلْکَ) «یُزْجِی» از مادّه
«ازجاء» به معنای راندن مداوم با ملایمت است، راندنی که برای ردیف کردن موجودات پراکنده می‌باشد، و این تعبیر، دقیقاً در مورد ابرها صادق است که هر قطعه‌ای از آن از گوشه‌ای از دریاها برمی‌خیزد، سپس دست
قدرت پروردگار آنها را به سوی هم می‌راند و پیوند می‌دهد، و متراکم می‌سازد.
(رَّبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ إِنَّهُ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا) (پروردگارتان كسى است كه كشتى را در دريا براى شما به حركت در مى‌آورد، تا از
فضل و موهبت او بهره‌مند شويد؛ به يقين او نسبت به شما مهربان است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
يزجى از ازجاء است كه به قول صاحب مجمع به معناى سوق دادن چيزى است از حالى به حالى ديگر، پس مراد از آن، در اينجا به راه انداختن كشتيها در دريا به وسيله باد و امثال آن و روان و نرم ساختن آب است، چون اگر خداوند آب را تر و مايع خلق نمى‌كرد، ديگر كشتيها نمى‌توانستند در درياها به حركت در آيند، كلمه فلك جمع فلكه است، كه به معناى كشتى است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحَابًا ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكَامًا فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مِن جِبَالٍ فِيهَا مِن بَرَدٍ فَيُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ وَيَصْرِفُهُ عَن مَّن يَشَاءُ يَكَادُ سَنَا بَرْقِهِ يَذْهَبُ بِالْأَبْصَارِ) (آيا نديدى كه خداوند ابرهايى را به آرامى مى‌راند، سپس ميان آنها پيوند مى‌دهد، و بعد آن را متراكم مى‌سازد؟! در اين حال، مى‌بينى كه دانه‌هاى باران از لابه لاى آن خارج مى‌شود؛ و از آسمان- از كوههايى در آن
به شکل کوه - دانه‌هاى تگرگ نازل مى‌كند، و هر كس را بخواهد بوسيله آن زيان مى‌رساند، و از هر كس بخواهد اين زيان را برطرف مى‌كند؛ نزديك است درخشندگى برق آن ابرها، بينايى چشمها را ببرد!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
يزجى مضارع از مصدر ازجاء است كه به معناى دفع كردن است. و كلمه ركام به معناى متراكم و انباشته بر روى هم است. و كلمه ودق به معناى باران، و خلال جمع خلل است، كه شكاف در ميان دو چيز را گويند. خطاب در اين
آیه به
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) است، البته به عنوان يك شنونده. پس در حقيقت خطاب به هر شنونده‌اى است و معنايش اين است كه آيا تو و هر بيننده ديگر نمى‌بينيد كه خدا با بادها ابرهاى متفرق و از هم جدا را مى‌راند، و آنها را با هم جمع مى‌كند، و سپس روى هم انباشته مى‌سازد، پس مى‌بينى كه باران از خلال و شكاف آنها بيرون مى‌آيد و به زمين مى‌ريزد؟.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یُزْجِی»، ص۶۴۳.
