یُحْشَرُون (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یُحْشَرُون: (رَبِّهِمْ یُحْشَرُونَ) «یُحْشَرُون» از مادّه
«حشر» به معنای «جمع» است، ولی معمولًا در
قرآن به اجتماع در روز
قیامت گفته می‌شود، مخصوصاً هنگامی که به ضمیمه «الی رَبِّهِمْ» بوده باشد.
(وَمَا مِن دَآبَّةٍ فِي الأَرْضِ وَلاَ طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلاَّ أُمَمٌ أَمْثَالُكُم مَّا فَرَّطْنَا فِي الكِتَابِ مِن شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ) (هيچ جنبنده‌اى در زمين، و هيچ پرنده‌اى كه با دو بال خود پرواز مى‌كند، نيست مگر اينكه امّتهايى همانند شما هستند. ما هيچ چيز را در اين كتاب، فروگذار نكرديم؛ سپس همگى به سوى پروردگارشان محشور مى‌گردند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: اين آيه خطابش به مردم است، و مى‌فرمايد حيوانات زمينى و هوايى همه امت‌هايى هستند مثل شما مردم، و معلوم است كه اين شباهت تنها از اين نظر نيست كه آنها هم مانند مردم داراى كثرت و عددند، چون، جماعتى را به صرف كثرت و زيادى عدد،
امت نمى‌گويند، بلكه وقتى به افراد كثيرى امت اطلاق مى‌شود كه يك جهت جامعى اين كثير را متشكل و به صورت واحدى درآورده باشد، و همه يك هدف را در نظر داشته باشند حال چه آن هدف، هدف اجبارى باشد و چه اختيارى.
هم چنان كه از اين نظر هم نيست كه اين حيوانات انواعى و هر نوعى براى خود امتى است كه افرادش همه در نوع خاصى از زندگى و ارتزاق و نحوه مخصوصى از تناسل و توليد مثل و تهيه مسكن و ساير شؤون
حیات مشتركند، زيرا اگر چه اين مقدار اشتراك براى شباهت آنها به
انسان كافى است، ليكن از اينكه در ذيل آيه فرمود:
(ثُمَّ إِلى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ) استفاده مى‌شود كه مراد از اين شباهت تنها شباهت در احتياج به خوراك و جفت‌گيرى و تهيه مسكن نيست، بلكه در اين بين، جهت اشتراك ديگرى هست كه حيوانات را در مساله بازگشت به سوى خدا شبيه به انسان كرده است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یُحْشَرُون»، ص۶۳۹.
