یَجُرُّهُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
يَجُرُّهُ:
(وَ أَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ ) يَجُرُّهُ: در اصل از مادّۀ
«جرّ» به معنى «كشيدن» است.
به موردی از کاربرد
يَجُرُّهُ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ لَمَّا رَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِي مِن بَعْدِيَ أَعَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ وَ أَلْقَى الألْوَاحَ وَ أَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَ كَادُواْ يَقْتُلُونَنِي فَلاَ تُشْمِتْ بِيَ الأعْدَاء وَ لاَ تَجْعَلْنِي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ) (و هنگامى كه
موسی خشمگين و اندوهناک به سوى قوم خود بازگشت، گفت: «پس از من، بد جانشينانى برايم بوديد و آيين الهى را ضايع كرديد؛ آيا در مورد فرمان
پروردگارتان و تمديد مدّت ميعاد او، عجله نموديد و زود قضاوت كرديد؟!» سپس
الواح را افكند، و سر برادر خود را گرفت و با
عصبانیّت به سوى خود كشيد؛ برادرش گفت: «فرزند مادرم! اين گروه، مرا در فشار گذاردند و ناتوان كردند؛ و نزديک بود مرا بكشند؛ پس كارى نكن كه دشمنان مرا
سرزنش كنند و مرا در زمره ستمكاران قرار مده».)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: موسى (علیه‌السلام) وقتى از جريان كار قومش آگاه شد عصبانى شد و از در توبيخ و مذمت روى به آنان كرد و به طور استفهام انكارى پرسيد:
(بِئْسَما خَلَفْتُمُونِي مِنْ بَعْدِي أَ عَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ؟ وَ أَلْقَى الْأَلْواحَ) آن گاه الواح را كه همان الواح تورات بود از دست خود انداخت،
(وَ أَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ) و موى سر برادر خود را در دست گرفت
(يَجُرُّهُ إِلَيْهِ) و او را به طرف خود مى‌كشيد.
آيه مورد بحث، بخشى از ماجراى درگيرى موسى (علیه‌السلام) را با گوساله‌پرستان، به هنگام بازگشت از ميعادگاه تشريح مى‌كند و به خوبى نشان مى‌دهد كه موسى (علیه‌السلام) به هنگام بازگشت از ميعادگاه و قبل ازآن‌كه با
بنی‌اسرائیل روبرو بشود خشمناک و اندوهگين بود، زيرا
خداوند در ميعادگاه، جريان را به موسى (علیه‌السلام) گفته بود كه من قوم تو را بعد از تو آزمودم و «
سامری»، آنها را گمراه ساخت. قرآن عكس العمل شديد موسى (علیه‌السلام) را در برابر اين صحنه و در اين لحظات بحرانى و طوفانى چنين بازگو مى‌كند:
«... موسى بى‌درنگ الواح تورات را از دست خود بيفكند و به سراغ برادرش هارون رفت و سر و ريش او را گرفت و به‌سوى خود كشيد!»
(يَجُرُّهُ إِلَيْهِ).
چنان كه از
آیات ديگر قرآن، مخصوصا
سوره طه (قَالَ يَا هَارُونُ مَا مَنَعَكَ إِذْ رَأَيْتَهُمْ ضَلُّوا - أَلَّا تَتَّبِعَنِ أَفَعَصَيْتَ أَمْرِي) استفاده مى‌شود علاوه بر اين‌ها شديدا
هارون را مورد سرزنش و ملامت قرار داد و بر او بانگ زد كه آيا در حفظ عقايد جامعه بنى‌اسرائيل كوتاهى كردى و با فرمان من مخالفت كردى؟!
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَجُرُّهُ»، ص۳۶۰.
