یَأْس (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَأْس (به فتح یاء و سکون همزه) از
واژگان نهج‌البلاغه به معنای
نومیدی است.
طبرسی فرموده: یأس آن است یقین کنیم که
شی‌ء آرزو شده به دست نخواهد آمد.
از این مادّه مواردی متعدد در
نهج‌البلاغه آمده است.
یَأْس به معنای نومیدی است.
طبرسی فرموده: یأس آن است یقین کنیم که شی‌ء آرزو شده به دست نخواهد آمد.
به برخی از مواردی که در نهج‌البلاغه به کار رفته است، اشاره می‌شود:
گاهی «یاء» آن به همزه قلب می‌شود و گویند: «
ایس».
چنانکه
امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در مورد
مأیوس شدن شیطان فرموده:
«وَلَقَدْ سَمِعْتُ رَنَّةَ الشَّیْطَانِ حِینَ نَزَلَ الْوَحْیُ عَلَیْهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فَقُلْتُ: یَا رَسُولَ اللهِ مَا هذِهِ الرَّنَّةُ فَقَالَ: «هذَا الشَّیْطَانُ قَدْ اَیِسَ مِنْ عِبَادَتِهِ» «به وقت نزول وحی بر آن حضرت، من ناله شیطان را شنیدم، گفتم: یا
رسول اللّه این ناله چیست فرمود: این شیطان است که از
معبود شدن مأیوس گردیده است.»
(شرح‌های خطبه:
)
و نیز فرماید:
«فَلا تَطْمَعُوا فِی غَیْرِ مُقْبِل وَلاَ تَیْاَسُوا مِنْ مُدْبِر» «در غیر رو آورنده
طمع نکنید و از پشت کننده
مأیوس نباشید.»
(شرح‌های خطبه:
)
گاهی از باب افعال «
ایاس» به معنای داخل کردن در یأس و نومیدی است. چنانکه حضرت فرموده:
«الْفَقِیهُ کُلُّ الْفَقِیهِ مَنْ لَمْ یُقَنِّطِ النَّاسَ مِنْ رَحْمَةِ اللهِ، وَلَمْ یُؤْیِسْهُمْ مِنْ رَوْحِ اللهِ... » «
فقیه کامل آن است که مردم را از
رحمت خدا مأیوس و از
عطوفت خدا نومید نکند.»
(شرح‌های حکمت: .
)
از این مادّه مواردی متعدد در نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «یأس»، ج۲، ص۱۱۶۹.
