• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کَلَح (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





كَلَح (به فتح کاف و لام) از واژگان نهج البلاغه به معنای آشكار شدن دندان‌ها در وقت عبوس بودن است و نيز برگشتن دو لب است به بالا و پایین تا دندان‌ها آشكار شود. از مشتقات آن در نهج البلاغه کُلُوح (به ضم کاف و لام) به همین معنا می‌باشد. از اين ماده فقط دو مورد در نهج البلاغه آمده است.



كَلَح و كُلُوح آشكار شدن دندان‌ها در وقت عبوس بودن است و نيز برگشتن دو لب است به بالا و پایین تا دندان‌ها آشكار شود. (سرهاى بريان گوسفند نيز چنان مى‌شود.)


امام (صلوات‌الله‌علیه) از زبان مردگان نقل مى‌كند كه: «وَتَكَلَّمُوا مِنْ غَيْرِ جِهَاتِ النُّطْقِ، فَقَالُوا: كَلَحَتِ الْوُجُوهُ النَّوَاضِرُ، وَخَوَتِ الاَْجْسَادُ النَّوَاعِمُ» «آن‌ها به زبان حال گويند: چهره‌هاى با طراوت ما زشت‌منظر شد (با ريخته شدن گوشت‌ها دندان‌هاى ما ظاهر گشت) و بدن‌هاى نازپرور ما منهدم گرديد.» (شرح‌های خطبه: )
در بيان ايّام عبد الملک مروان فرموده: «وَبَدَا مِنَ الاَْيَّامِ كُلُوحُهَا وَمِنَ اللَّيَالِي كُدُوحُهَا» «آشكار مى‌شود روزهاى عبوس و شب‌هاى زخم زن.» (شرح‌های خطبه: )


از اين ماده فقط دو مورد در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۱۰.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۴۰۸.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۴، ص۵۷۶.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۴۰، خطبه ۲۲۰.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۲۳۳-۲۳۴، خطبه ۲۱۶.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۰، خطبه ۲۲۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۱، خطبه ۲۲۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۰۹-۱۱۰.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۸، ص۳۲۶-۳۲۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۲۹.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۵۱.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۲۶، خطبه ۱۰۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۹۵، خطبه ۹۹.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۴۷، خطبه ۱۰۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۱۵، خطبه ۱۰۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۶.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۴، ص۳۸۷.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۷۰.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۰۰.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۴۰، خطبه ۲۲۰.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۲۶، خطبه ۱۰۰.    



قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کلح»، ج۲، ص۹۱۰.    






جعبه ابزار