• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کَلَح (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: کَلَح (قاموس قرآن (جلد ۶))
مقالات مرتبط: کالِحونَ‌ (لغات‌قرآن)، کَلَح (مفردات‌نهج‌البلاغه)، کلح (مقالات مرتبط).


کَلَح (به فتح کاف و میم) و کُلُوح (به ضم کاف و لام) از ماده «کَلَح» از واژگان قرآن کریم و به معنای آشکار شدن دندان‌ها در عبوسی است. و از مشتقات این کلمه کَالِح (به فتح کاف و کسرلام) به معنای زشت منظران است. که این کلمه تنها یک بار در کلام اللّه مجید آمده است.


کَلَح:
[۱] قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۱۳۵.    
[۲] قزوینی رازی، احمدبن فارس، معجم مقائیس اللغة‌، ج۵، ص۱۳۴.    
[۳] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-حسینی، ج۲، ص۴۰۸.    
در صحاح گوید: کلوح آشکار شدن دندان‌ها در عبوسی است.
[۴] جوهری، أبو نصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج۱، ص۳۹۹.    
در اقرب الموارد گفته: به قولی کلوح در اصل ظاهر شدن دندان‌هاست در وقت عبوسی (مانند سرهای بریان‌ شده گوسفندان).
[۵] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۴، ص۵۷۶.    
در مجمع فرموده: کلوح برگشتن دو لب است به بالا و پائین تا دندان‌ها آشکار شود پس کالح اسم فاعل از آن است‌.
[۶] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۱۰.    



(تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَ هُمْ فِیها کالِحُونَ‌)
[۷] مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۰۴.    
«می‌زند آتش به چهرهای‌شان و آنها در آتش زشت منظران باشند»
[۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۶۹.    
[۹] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۹۹.    
[۱۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۱۱.    
[۱۱] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۸۴.    
(نعوذ باللّه من النار) ظاهرا مراد از کالح زشت منظری است.

۲.۱ - کاربرد در روایت و نهج البلاغه

در نهج البلاغه خطبه ۲۱۹ در وصف مردگان فرموده: «کَلَحَتِ‌ الْوُجُوهُ النَّوَاضِرُ»
[۱۲] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۳۴، خطبه ۲۱۶.    
[۱۳] سید شریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، خطبه ۲۲۰، ص۵۴۰،.    
«چهره‌های با طراوت بد منظر شدند.»
در نهایه گوید: در حدیث علی (علیه‌السّلام) آمده‌ «اِنَّ مِنْ وَرَائِکُمْ فِتَناً وَ بَلَاءً مُکْلِحاً مُبْلِحاً» یعنی از پس شما فتنه‌ها و بلاهائی است عبوس کننده، ناتوان کننده.
[۱۴] ابن اثیر، مجدالدین، نهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۴، ص۱۹۶.    


این کلمه تنها یک بار در کلام اللّه مجید آمده است.
[۱۵] مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۰۴.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۱۳۵.    
۲. ↑ قزوینی رازی، احمدبن فارس، معجم مقائیس اللغة‌، ج۵، ص۱۳۴.    
۳. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-حسینی، ج۲، ص۴۰۸.    
۴. ↑ جوهری، أبو نصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج۱، ص۳۹۹.    
۵. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۴، ص۵۷۶.    
۶. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۱۰.    
۷. ↑ مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۰۴.    
۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۶۹.    
۹. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۹۹.    
۱۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۱۱.    
۱۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۸۴.    
۱۲. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۳۴، خطبه ۲۱۶.    
۱۳. ↑ سید شریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، خطبه ۲۲۰، ص۵۴۰،.    
۱۴. ↑ ابن اثیر، مجدالدین، نهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۴، ص۱۹۶.    
۱۵. ↑ مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۰۴.    


• قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «کلح»، ج۶، ص۱۳۵.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره مؤمنون
جعبه ابزار