کبر (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کبر: (فی صُدُورِهِمْ اِلَّا کِبْرٌ) بعضی از
مفسران «کبر» را در
آیه، به معنای
«
حسد» تفسیر کرده‌اند، و عامل
مجادله آنها را حسادتشان نسبت به
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و مقام معنوی و ظاهری او می‌دانند، در حالی که
«کبر» در
لغت، به این معنا نیست، ولی ممکن است ملازم آن باشد، چرا که افراد
متکبر و خود محور، معمولًا حسود نیز هستند، همه مواهب را برای خود می‌خواهند، و از این که دیگران از آن بهره گیرند ناراحت می‌شوند.
(إِنَّ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ إِن فِي صُدُورِهِمْ إِلَّا كِبْرٌ مَّا هُم بِبَالِغِيهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ) (كسانى كه در آيات خداوند بدون دليلى كه براى آنها آمده باشد ستيزه‌جويى مى‌كنند، در سينه‌هايشان فقط
تکبّر و
غرور است، و هرگز به خواسته خود نخواهند رسيد، پس به
خدا پناه بر كه او شنوا و بيناست.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: جمله
(إِنْ فِي صُدُورِهِمْ إِلَّا كِبْرٌ) علت مجادله ايشان را منحصر مى‌كند در
كبر ايشان، و مى‌فرمايد: عاملى كه ايشان را وادار به اين جدال مى‌كند، نه حس جستجوى از
حق است و نه
شک در حقانيت آيات ما است تا بخواهند با مجادله حق را روشن كنند، و
حجت و برهانى هم ندارند، تا بخواهند با مجادله، آن حجت را اظهار بدارند بلكه تنها عامل جدالشان آن
كبری است كه در سينه دارند. آرى، آن
كبر است كه ايشان را وادار كرده در برابر حق جدال كنند، و به وسيله آن حق صريح روشن را
باطل جلوه دهند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «کبر»، ص۲۷۲.
