ژوستینین دوّم پسر امپراتور، کنستانتین چهارم است که پس از مرگ پدرش در سال ۶۸۵ م (۶۵ ق) به جانشینی وی منصوب گردید. او قرارداد صلحی را که پدرش با سپاه اسلام در زمان محاصره هفت ساله قسطنطنیه (۶۷۲-۶۷۹ م) منعقد کرده بود، شکست و از موقعیت درگیری عبدالملک بن مروان و عبدالله بن زبیر و سرکوب شورشهای خوارج به دست او استفاده کرد و سپاهی را به جنگ او فرستاد. عبدالملک ناچار شد با پرداخت وجهی، با وی سازش کند. از جمله شرایط صلح میان آنها، طرد نیروهای شورشی مزدور (متمرّدین) و کوچانیدن آنان از مواضعشان در کوهستانهای لبنان بود. امپراتور روم نیز آنها را به قسطنطنیه کوچ داد و سپس آنها را در ارمنستان و «تراکیه» پراکند. عبدالملک دینارهای بیزانسی و کاغذهایی را که نام مسیح و عبارت تثلیث را داشت، باطل کرد و باجی را که تعهد کرده بود به ژوستینین بپردازد، با دینارهای اسلامی پرداخت، اما امپراتور روم آن را نپذیرفت و در صدد تدارک ارتشی انبوه برآمد و آن را به سوی مرزهای اسلامی گسیل داشت. نیروهای رومی و سپاهیان عبدالملک در محلی نزدیک «سباستوپول» (سیواس فعلی) با یکدیگر درگیر شدند که اعراب پیروزی چشمگیری در نبرد به دست آوردند. به دنبال آن نیروهایی از صقالبه (اسلاوها) که در ارتش بیزانس میجنگیدند، به مسلمانان پیوستند. رومیان در این جنگ، بازمانده مناطقی از ارمنستان را، که هنوز در اختیار داشتند از دست دادند. پس از این جریانها، فرمانده رومی «فیلیپیکوس باردان» بر ضد امپراتور شورید و وی را به قتل رساند و خود را امپراتور خواند. [۱]
لاروس، بيير، موسوعة لاروس، ماده جوستنیان الثانی.
[۲]
لانگر، ویلیام، موسوعة تاریخ العالم، ج۲، ص۴۸۱.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۲۶۳. |