• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَرْع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَرْع (به فتح واو) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای خود نگه‌دارى از معاصى است. مواردی از آن در نهج‌البلاغه آمده است.



وَرْعبه معنای خود نگه‌داری از معاصی است.


بعضی از مورد که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - حکمت ۱۱۳

در مقام موعظه فرمود: «وَلا میراثَ کَالاْدَبِ، وَلا قائِدَ کَالتَّوْفیقِ، وَلا تِجارَةَ کَالْعَمَلِ الصّالِحِ، وَلا رِبْحَ کَالثَّوابِ، وَلا وَرَعَ کالْوُقوفِ عِنْدَ الشُّبْهَةِ، وَلا زُهْدَ کَالزُّهْدِ فِی الْحَرامِ، ولا عِلْمَ کَالتَّفَکُّرِ، وَلا عِبادَةَ کَاَداءِ الْفَرائِضِ، وَلا اِیمانَ کَالْحَیاءِ وَالصَّبْرِ، وَلا حَسَبَ کَالتَّواضُعِ، وَلا شَرَفَ کَالْعِلْمِ، وَلا مُظاهَرَةَ اَوْثَقُ مِن مُشاوَرَة.» «هیچ مالی پر درآمدتر از عقل نیست، هیچ تنهایی وحشتناک‌تر از خودبینی نیست. هیچ عقل و درایتی همچون عاقبت‌اندیشی نیست، هیچ بزرگواری همچون تقوا نیست، هیچ همنشینی همچون حسن خلق نیست، هیچ میراثی همچون ادب نیست، هیچ رهبری همچون توفیق نیست، هیچ تجارتی همچون عمل صالح نیست، هیچ سودی همچون پاداش الهی نیست، هیچ پارسایی همچون پرهیز از شبهات نیست، هیچ زهدی همچون بی اعتنایی به حرام نیست، هیچ علمی همچون تفکّر نیست، هیچ عبادتی همچون ادای فرایض و واجبات نیست، هیچ ایمانی همانند حیا و صبر نیست، هیچ سابقه شخصیّتی چون تواضع نیست، هیچ شرافتی چون علم نیست، هیچ عزّتی چون حلم نیست و نه هیچ پشتیبانی مطمئن‌تر از مشورت (شرح‌های حکمت: )

۲.۲ - نامه ۴۵

به عثمان بن حنیف نوشته: «أَلا وَإِنَّكُمْ لا تَقْدِرونَ عَلَى ذلِكَ، وَلكِنْ أَعينوني بِوَرَع وَاجْتِهاد.» «بدانید شما قادر به زهد من نیستید ولی مرا در اداره امور یاری کنید با پرهیزکاری و تلاش و ترک شهوات و راستی.» (شرح‌های نامه: )

۲.۳ - خطبه ۱۲۹

امیرالمومنین علی (علیه السلام) در خطبه ۱۲۹ می‌فرمایند: «أَيْنَ خِيارُكُمْ وَصُلَحاؤُكُمْ؟! وَأَيْنَ أَحْرارُكُمْ وَسُمَحاؤُكُمْ؟! وَأَيْنَ الْمُتَوَرِّعونَ في مَكاسِبِهِمْ، والْمُتَنَزِّهونَ فِي مَذاهِبِهمْ.» «كجا هستند خوبان شما؛ صالحان، آزادمردان و سخاوتمندان شما؟ كجايند همان‌ها كه در كسب و كارشان با ورع بودند، در مذهب ورفتار خود از بدی‌ها دورى مى‌جستند.» (شرح‌های خطبه: )


مواردی از آن در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۳۱.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۴۰۱.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۷۵۳.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۹۸.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۷۷، حکمت ۱۱۳.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸۸، حکمت ۱۱۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۶۱، حکمت ۱۱۳.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۰۷.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۰۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۲، ص۶۷۵.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۷۳.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۲۷۶.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۷۶.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۷۹.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱۷، نامه ۴۵.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۶۷.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۷۲.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۱۸۷.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۸۹.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۲۰۵.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۱.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۶.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۸۷، خطبه ۱۲۹.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۸۱.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۸.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۶۱.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۳۸۴.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۳۳.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۴۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ورع»، ج۲، ص۱۱۳۱.    






جعبه ابزار