• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وطؤ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَطْؤ (به فتح واو و سکون طاء) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای زير پا گذاشتن و قدم نهادن بر روى چيزى است.
از این مادّه مواردی در نهج‌البلاغه آمده است.



وَطْؤ به معنای زیر پا گذاشتن و قدم نهادن است.
«وَطئه بِرَجُلِه: عَلاهُ بِها وداسه»
موطى‌ء: زمينى را گويند كه زير پا مى‌ماند.


برخی از مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده‌اند به شرح ذیل می‌باشند:


۲.۱ - وَطِىءَ - نامه ۴۵ (دنیا)

درباره دنیا فرموده:
«مَنْ وَطِىءَ دَحْضَكِ زَلِقَ وَ مَنْ رَكِبَ لُجَجَكِ غَرِقَ.»
يعنى «هر كس به مکان لغزش تو قدم گذاشت لغزيد و هر كس در درياهايت سوار شد، غرق گرديد.» «دحض» لغزيدن «مكان دحض» آن‌جائى را گويند كه قدم‌ها در آن مى‌لغزند و ثابت نمى‌مانند.


۲.۲ - وُطِئَ - خطبه ۳ (درباره بیعت خویش)

امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) درباره بیعت خويش فرموده:
«حَتَّى لَقَدْ وُطِئَ اَلْحَسَنانِ وَ شُقَّ عِطْفايَ.»
«تا جایی که حسن و حسین به زمین افتادند، و دو طرف ردای من پاره گردید.» از آن معلوم مى‌شود كه ازدحام مردم به حدى بود كه حسن و حسین در جابجا كردن مردم زير پا مانده‌اند.


۲.۳ - وَطِّئوا - نامه ۱۶ (تشویق به جنگ)

در تشويق به جنگ فرموده:
«وَ أَعْطوا السُّيوفَ حُقوقَها، وَ وَطِّئوا لِلْجُنوبِ مَصارِعَها.»
«حق شمشيرها را در كشتن دشمن بدهيد و براى پهلوهاى دشمن قتل‌گاه‌ها را آماده كنيد.» «توطئه» آماده كردن است.

از این مادّه مواردی در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۴۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۷۴.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۴۴۲.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۸۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۸۳.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱۹، نامه ۴۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۶۵.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۹۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۰، ص۲۲۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۲۳.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۹۳.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۵.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۳۱.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۹، خطبه ۳.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۴.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۴.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۳۸۰.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۱۰۳.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۰۰.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۰۰.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۷.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۷۴، نامه ۱۶.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۸۵.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۶۳.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۶۴.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۹، ص۱۹۹.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۲۲۲.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۱۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وطؤ»، ج۲، ص۱۱۴۳.    






جعبه ابزار