وراء (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَراء (به فتح واو) از
واژگان قرآن کریم به معنای پس و پیش است و در هر دو به کار می‌رود.
وَرَاءَ به معنی پس و پیش است.
(امام و خلف) و در هر دو به کار می‌رود چنان‌که
راغب و دیگران تصریح کرده‌اند.
در
اقرب الموارد گوید: آن از اضداد است.
طبرسی معنای اصلی آن را «پس» می‌داند و در جلو و پیش به طور اتساع به کار رفته است.
فیومی در
مصباح می‌گوید: وراء کلمه‌ای است مؤنّث به معنی زمان بعد و زمان قبل و اکثر در اوقات به کار رود زیرا وقت پس از انسان می‌آید و در وراء انسان واقع شود و اگر انسان آن را درک کند در پیش انسان واقع گردد، استعمال آن در اماکن جایز است.
به مواردی از '''وَراء'' که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ كانَ وَراءهُم مَّلِكٌ) «پیش از آن‌ها پادشاهی بود»
(فَبَشَّرْناها بِإِسْحاقَ وَ مِن وَراء إِسْحاقَ يَعْقُوبَ) «آن زن را به
اسحاق و از پی اسحاق،
یعقوب را نوید دادیم»
(إِنَّ هَؤُلاء يُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ وَ يَذَرُونَ وَراءهُمْ يَوْمًا ثَقيلًا ) (آن‌ها زندگى زودگذر
دنیا را دوست دارند، در حالى كه روز سختى را پشت سر خودرها مى‌كنند.)
اگر وَراءَهُمْ وصف «یَوْماً» باشد آن به معنی پیش است یعنی روز سختی را که در جلو دارند وا می‌گذارند و نادیده می‌گیرند و اگر ظرف «یَذَرُونَ» باشد به معنی عقب و پس می‌باشد.
(وَ کانَ وَراءَهُمْ مَلِکٌ یَاْخُذُ کُلَّ سَفِینَةٍ غَصْباً) «پیش از آن‌که کار کشتی‌رانی را شروع کنند پادشاهی بود که کشتی‌ها را
غصب می‌کرد.»
راغب تصریح کرده‌اند که به معنی پیش است.
(لا يُقاتِلُونَكُمْ جَميعًا إِلّا فی قُرًى مُّحَصَّنَةٍ أَوْ مِن وَراء جُدُرٍ) (آن‌ها همگى جز در دژهاى محكم يا ازپشت ديوارها با شما نمى‌جنگند.)
در این آیه در اجسام و اماکن به کار رفته است.
(فَنَبَذُوهُ وَرَاء ظُهُورِهِمْ) (ولى آن‌ها آن را پشت سر افكندند.)
مراد از این تعبیر به پشت سر‌انداختن و عدم اعتناء است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وَراء»، ج۷، ص۲۰۴-۲۰۵.
