• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هَن (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





هَن (به فتح هاء و سکون نون) از واژگان نهج البلاغه (مثل عَن) کنایه از اسم جنس است به معنای شى‌ء گويند: «هَذا هَنك: اَى شَيئَكَ.»
جمع آن «هنات» آيد.
سه بار در نهج‌البلاغه آمده است.



هَن: کنایه از اسم جنس است به معنای شیء.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - هَن - خطبه ۳ (شورای عمر)

درباره شوراى شش نفرى كه عمر بن‌الخطاب تشكيل داد فرمايد:
«فَصَغا رَجُلُ مِنْهُمْ لِضِغْنِه، وَ مالَ الاْخَرُ لِصِهْرهِ، مَعَ هَن وَ هَن اِلَى ان قامَ ثَالث القَوم.»
«مردى از آن‌ها (سعد بن ابى وقّاص» بعلت كينه‌اش از من منحرف شد و ديگرى (عبد الرحمن بن عوف كه شوهر ناخواهرى عثمان بود) به علت دامادى از من برگشت، با فلان شى‌ء و با فلان شى‌ء، اشاره به بعضى چيزهاست كه گفتن آن‌ها مناسب نبود..»

۲.۲ - الْهَناتِ - خطبه ۱۷۶ (گناهان صغیره)

درباره ظلم فرمود:
«وَ أَمّا الظُّلْمُ الَّذي يُغْفَرُ فَظُلْمُ الْعَبْدِ نَفْسَهُ عِنْدَ بَعْضِ الْهَناتِ
«امّا ظلمى كه بخشوده مى‌شود، ستمى است كه بنده با گناهان صغیره به خويشتن كرده است.» يعنى در بعضى از چيزهاى جزئى و كم. گويا منظور گناهان صغيره است.

این کلمه سه بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۰۸.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۴۷۹.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۶۵۵.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۴، خطبه ۳.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۳۰، خطبه ۳.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۹، خطبه ۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۹.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۴.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۲۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۳۶۱.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۷۵.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۱۸۴.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۳۹۴، خطبه ۱۷۶.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۱۶.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۵۵، خطبه ۱۸۶.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۹۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۴۶.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۶۴.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۵۹۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۱۲.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۳۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «هن»، ج۲، ص۱۱۰۸.    






جعبه ابزار