• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هزّ (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





هَزُّ (به فتح‌ هاء و زاء مشدده مضموم) از واژگان قرآن کریم به معنای تکان دادن و حرکت دادن است.
اِهْتِزَاز (به کسر همزه، سکون‌ هاء و کسر تاء) به معنای تکان خوردن است.
مشتقات هَزُّ که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
هُزِّی‌ (به ضم هاء و تشدید زاء) به معناى تكان بده،
اهْتَزَّتْ‌ (به کسر همزه، سکون هاء و فتح تاء) به معنای تکان می‌خورد،
تَهْتَزُّ (به فتح تاء، سکون هاء و فتح تاء) به معنای حرکت می‌کند، است.


هَزُّ به معنای تکان دادن و حرکت دادن است.
«هَزَّتِ‌ الرّیحُ الاغْصانَ» یعنی باد شاخه‌ها را تکان داد.
اِهْتِزَاز (بر وزن افتعال) به معنای تکان خوردن است.


به مواردی از هَزُّ که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - هُزِّی‌ (آیه ۲۵ سوره مریم)

(وَ هُزِّی‌ اِلَیْکِ‌ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُساقِطْ عَلَیْکِ رُطَباً جَنِیًّا)
«تنه نخل را تکان ده خرمای تازه به سوی تو می‌افکند.»


۲.۲ - تَهْتَزُّ (آیه ۳۱ سوره قصص)

(وَ أَنْ أَلْقِ عَصَاكَ فَلَمَّا رَآهَا تَهْتَزُّ كَأَنَّهَا جَانٌّ وَلَّى مُدْبِرًا)
(هنگامی که عصا را افکند و دید هم‌چون ماری با سرعت حرکت می‌کند.)


۲.۳ - تَهْتَزُّ (آیه ۱۰ سوره نمل)

(وَ أَلْقِ عَصَاكَ فَلَمَّا رَآهَا تَهْتَزُّ كَأَنَّهَا جَانٌّ وَلَّى مُدْبِرًا)
«و این‌که عصایت را بیانداز و چون‌ انداخت، دید عصا حرکت می‌کند گویی ماری است موسی از آن رو به فرار گذاشت.»


۲.۴ - اهْتَزَّتْ‌ (آیه ۳۹ سوره فصلت)

(فَاِذا اَنْزَلْنا عَلَیْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ‌ وَ رَبَتْ‌)
«چون باران را بر زمین نازل کنیم تکان می‌خورد و بالا می‌آید.»


۲.۵ - اهْتَزَّتْ‌ (آیه ۵ سوره حج)

(فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاء اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ)
«چون باران را بر زمین نازل کنیم تکان می‌خورد و بالا می‌آید.»



۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۵۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۴۰.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۴۰.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۶۱۹.    
۵. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۵۵.    
۶. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۴۰.    
۷. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۴۰.    
۸. مریم/سوره۱۹، آیه۲۵.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۵۶.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۳.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۶۰.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۹۰.    
۱۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۴۰.    
۱۴. قصص/سوره۲۸، آیه۳۱.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۸۹.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۴۶.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۳۳.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۱۹۳.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۹۳.    
۲۰. نمل/سوره۲۷، آیه۱۰.    
۲۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۴۸۸.    
۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۳۴۳.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۸۱.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۳۱.    
۲۵. فصلت/سوره۴۱، آیه۳۹.    
۲۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۵۹۷.    
۲۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۳۹۳.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۶۶.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۲.    
۳۰. حج/سوره۲۲، آیه۵.    
۳۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۴۸۷.    
۳۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۴۵.    
۳۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۱۸۳.    
۳۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۱۴.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «هز»، ج۷، ص۱۵۴.    






جعبه ابزار