• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نَهْج (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: نَهْج (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: نَهْج (مفردات‌قرآن)، نهج (لغات‌قرآن)، صراط.


نَهْج (به فتح نون و سکون هاء) و مِنْهاج (به کسر میم و سکون نون) از واژگان نهج البلاغه به معنای طريق واضح (راه آشكار) است طريق مستقيم نيز گفته‌اند.
به معنى آشكار كردن شريعت نيز آيد.
مواردى از این کلمه در نهج‌ البلاغه آمده است.


نَهْج و مِنْهاج:
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۷۰.    
[۲] طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۵۷.    
به معنای طريق واضح (راه آشكار) است طريق مستقيم نيز گفته‌اند.
به معنى آشكار كردن شريعت نيز آيد.

به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۸۲

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره خداوند فرموده: «أُوصِيكُمْ بِتَقْوَى اللهِ الَّذِي أَعْذَرَ بِما أَنْذَرَ وَ احْتَجَّ بِما نَهَجَ»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۷، خطبه ۸۲.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۴۰، خطبه ۸۱.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۱۲، خطبه ۸۳.    
«نهج» فعل است به معنى آشكار كردن، است. «يعنى شما را وصیت مى‌كنم به تقواى خدایی كه با انذار خويش عذر را قطع كرد و با راهى و شريعتى كه آشكار كرده، حجت آورد.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۷.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۲.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۹.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۴۱۸.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۹.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۸.    
)

۲.۲ - خطبه ۲۴

جضرت می‌فرماید: «وَ امْضُوا في الَّذِي نَهَجَهُ لَكُمْ»
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۲، خطبه ۲۴.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۵۹، خطبه ۲۴.    
[۱۴] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۶۶، خطبه ۲۴.    
«برويد در راهى كه براى شما آشكار كرده است.»
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۹.    
[۱۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۷.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۷۳.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۴۵.    
[۲۰] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۳۱.    
)

مواردى از این کلمه در نهج‌ البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۷۰.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۵۷.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۷، خطبه ۸۲.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۴۰، خطبه ۸۱.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۱۲، خطبه ۸۳.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۷.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۲.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۹.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۴۱۸.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۹.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۸.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۲، خطبه ۲۴.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۵۹، خطبه ۲۴.    
۱۴. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۶۶، خطبه ۲۴.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۹.    
۱۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۷.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۷۳.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۴۵.    
۲۰. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۳۱.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نهج»، ج۲، ص۱۰۷۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 24 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 82 نهج البلاغه
جعبه ابزار