• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نَزْلَةً‌ (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَزْلَةً‌:(وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى)
«نَزْلَةً‌» به معنى «يک‌بار نازل شدن» است، بنابر اين «نزلة اخرى» يعنى در يک نزول ديگر.



به موردی از کاربرد «نَزْلَةً‌» در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - نَزْلَةً‌ (آیه ۱۳ سوره نجم)

(وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى)
«و بار ديگر نيز او را مشاهده كرد.»


۱.۲ - نَزْلَةً‌ در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرمایند:
کلمه نزلة به معناى يک دفعه نزول است، و معناى آن نزول واحد است، و اين آيه دلالت مى‌كند بر اين‌كه از اين آيه به بعد مى‌خواهد از يک نزول ديگر غير آن نزولى كه در آيات سابق حكايت شده بود خود خبر دهد.
و با در نظر داشتن اين‌كه مفسرين فاعل «رآه» را رسول خدا دانسته و ضمير مفعولى در آن را به جبرئیل برگردانده‌اند، قهرا منظور از نزلة نازل شدن جبرئيل بر آن جناب خواهد بود، نازل شدنش براى اين‌كه آن جناب را به معراج ببرد.


۱.۳ - نَزْلَةً‌ در تفسیر نمونه

مکارم شیرازی در تفسیر نمونه می‌فرمایند:
بعضى از ارباب لغت و مفسران «نزلة» را به معنى «مرّة» تفسير كرده‌اند در اين صورت معنى نزول در آن نيست و «نزلة اخرى» تنها به معنى يک‌بار ديگر است، ولى معلوم نيست چرا آن‌ها مادّۀ اصلى «نزلة» را در اين‌جا رها كرده‌اند، در حالى كه ديگران آن را محفوظ داشته و به صورتى كه در بالا گفتيم تفسير كرده‌اند.
به‌هرحال از اين تعبير استفاده مى‌شود كه دوبار «نزول» رخ داده و اين ماجرا مربوط به نزول دوم است و آيه دربارۀ مسألۀ وحی و ارتباط پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) با خداوند و شهود باطنى اوست كه در يک «شهود باطنى ديگر» به هنگام معراج بر فراز آسمان‌ها ذات پاک خدا را مشاهده كرد و به تعبير ديگر خداوند بار ديگر بر قلب پاک او نزول فرمود (نزلة اخرى) و شهود كامل تحقق يافت، در محلى كه منتها اليه قرب الى اللّه از سوى بندگان است، در كنار سدرة المنتهی، در آن‌جا كه «جنّة المأوى» قرار دارد.
جمع كثيرى از مفسران، آيه را ناظر به ملاقات پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) براى دومين بار با جبرئیل، در صورت اصليش دانسته‌اند و مى‌گويند منظور اين است كه بار ديگر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) به هنگام نزول از معراج در كنار سدرة المنتهى، جبرئيل را در صورت اصليش ديد و چشم او در مشاهدۀ اين صحنه هرگز گرفتار اشتباهى نشد.
پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) در اين‌جا بعضى از آيات بزرگ حق را مشاهده كرد كه منظور از آن يا همان صورت واقعى جبرئيل است و يا بعضى از آيات عظمت آسمان‌ها و عجايب آن و يا هردو، ولى اشكالاتى براى اين تفسير باقى است.


۱. نجم/سوره۵۳، آیه۱۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۹۹.    
۳. فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۴۸۲.    
۴. نجم/سوره۵۳، آیه۱۳.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ج۱، ص۵۲۶.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۴۸-۴۹.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۱.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۸۹.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۶۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۲۲، ص۴۹۶-۴۹۷.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۲۲، ص۵۰۰-۵۰۱.    



• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «نزلة»، ج۴، ص ۴۲۴.


رده‌های این صفحه : لغات سوره نجم | لغات قرآن




جعبه ابزار