نَخْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَخْل (مثل عقل، به فتح نون و سکون خاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای درخت خرما است و به معنای تصفیه و خالص کردن نیز به کار می‌رود. این واژه چهار بار در
نهج البلاغه آمده است.
نَخْل به معنای درخت خرما آمده است. در واحد و جمع به کار رود، و نیز به معنی تصفیه و خالص کردن آید: «
نخل الشی‌ء
نخلا: صفّاه»
امام علی (علیه‌السلام) بعد از جریان حکمین و خیانت
عمرو بن عاص و فریفته شدن
ابوموسی فرمود:
«وَقَدْ كُنْتُ أَمَرْتُكُمْ في هذِهِ الْحُكُومَةِ أَمْرِي، وَنَخَلْتُ لَكُمْ مَخزُونَ رَأْيِي، لَوْ كَانَ يُطَاعُ....»«من دستور خودم را در این حکومت (و گذاشتن امر به نظر حکمین) به شما دادم و رای پنهان خود را به طور صاف و آشکار بیان کردم.»
(شرح‌های خطبه:
)
به
حضرت مجتبی (صلوات‌الله‌علیه) می‌نویسد:
«فَاسْتَخْلَصْتُ لَكَ مِنْ كُلِّ أَمْر نَخِيلَتَهُ، تَوَخَّيْتُ لَكَ جَمِيلَهُ، وَصَرَفْتُ عَنْكَ مَجْهُولَهُ»«اختیار کردم برای تو از هر امری صاف و روشن آن را و انتخاب کردم خوب آن را و کنار کردم مجهول آن را (اشاره است به حقائقی که در وصیت بیان فرموده است).»
(شرح‌های نامه:
)
«نَخِيلَ هذِهِ الْقُرَى» (و از نهال‌هاى
نخل چيزى نفروشد)
(شرح‌های نامه:
)
نخیل جمع
نخله است که در «غرس» گذشت.
«فَاطِرُ النَّخْلَةِ» (آفريدگار درخت عظيم الجثه خرماست)
(شرح‌های خطبه:
)
واژه
نخل چهار بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نخل»، ج۲، ص۱۰۲۰.
