نوع طبیعی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نوع طبیعی، آن طبیعی است که معروض
کلی منطقی واقع میشود و
نوع منطقی عارض بر آن میگردد.
نوع که یکی از اقسام
کلیات خمس است، همانند خود
کلی سه قسم است:
۱.
نوع منطقی؛
۲.
نوع عقلی؛
۳. نوع طبیعی.
نوع منطقی؛ آن کلی است که بر امور متفق الحقیقة در جواب "ما هو مقول" میآید، و به تعبیر دیگر: "حقیقت مشترک بین جزئیات متکثر به عدد در جواب ما هو است. و گاهی نوع منطقی به خود نوع اطلاق میگردد. جایگاه نوع منطقی در ذهن است و مورد نظر منطقی است.
نوع طبیعی؛ آن طبیعی است که معروض
کلی منطقی واقع میشود، مانند انسان، و نوع منطقی عارض بر آن میگردد.
مجموعه عارض و معروض، نوع عقلی است، مانند الانسان نوع، یعنی مفهوم انسان به عنوان این که تمام حقیقت مشترک بین افراد انسان است، نوع عقلی نامیده میشود. و جای آن در
ذهن و
عقل است، به خلاف طبیعی که به کمک افراد خود در خارج وجود دارد.
در "
درة التاج" آورده شده: "و بدان که
کلی طبیعی یا تمام حقیقت جمله جزئیات باشد که در تحت او است، یا نباشد، و دوم یا داخل باشد یا خارج، و اول نوع طبیعی حقیقی است، و دوم
جنس طبیعی اگر او را صلاحیت آن باشد که در جواب ما هو مقول باشد، و… و تعریف اول که نوع طبیعی حقیقی است به آن کنند که او کلی طبیعی است که عارض معقول از او میشود که او را نگویند در جواب ما هو، الا بر بسیاری که مختلف باشند به عدد تنها، چون انسان و معقول ازو با آن چه عارض او میشود نوع عقلی باشد، و عارض، نوع منطقی".
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
• شیرازی، قطبالدین، درة التاج (منطق).
• ابنسینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
• سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان.
• تفتازانی، عبدالله بن شهابالدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
• قطبالدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «نوع طبیعی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۲۵.