نعیم‌الله بهرائچی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَهرائِچی، نعیم الله، از
صوفیان طریقه نقشبندیّه در شبه قاره
هند بود.
وی در ۱۱۵۳ به دنیا آمد
و از
سادات علوی بود.
پدرانش به
سلاطین وابسته بودند و از آنان
لقب «مَلِک» دریافت کرده بودند.
بهرائچی پس از اتمام تحصیلات مقدماتی، برای طیّ مراتب
سیر و سلوک ابتدا نزد شیخ محمد جمیل، خلیفه میرزامظهر جان جانان، رفت و از او
اذکار طریقه نقشبندیه را فرا گرفت.
بعد از مدتی به
دهلی رفت و به خدمت میرزامظهر (متوفی ۱۱۹۵) رسید و خلیفه او شد.
پس از تکمیل مراحل سلوک در طریق
نقشبندیّه ،
قادریّه ،
چشتیّه و
سهروردیّه از میرزامظهر کسب اجازه مطلق نمود و به دعوت و
ارشاد در بهرائچ (در ایالت اوتارپرادِش) مشغول شد.
وی به خدمت ضیاءالله نقشبندی و محمدکاظم قلندر کاکوروی (متوفی ۱۲۲۱) مؤسس
خانقاه کاظمیه کاکوری و قاضی
ثناءالله پانی پتی صاحب
تفسیر مظهری نیز رسیده بود.
بهرائچی در سال ۱۲۱۸ درگذشت،
قبرش در بهرائچ واقع شده است.
از جمله آثار منثور
فارسی او:بشارات مظهریه (تألیف در ۱۲۰۴-۱۲۰۶)، مشتمل بر شرح حال و
مناقب و
نامه‌ها و سخنان میرزامظهر جان جانان (نسخه خطی کتابخانه موزه بریتانیا، ش۲۲۰.) ؛ معمولات مظهریه (تألیف ۱۲۰)، درباره کارهای روزانه میرزامظهر جان جانان و برخی نامه های او (چاپ کانپور ۱۲۷۵)، رحیم الدّین طرب دهلوی آن را به
اردو ترجمه کرده و مخزن حقیقت نام نهاده است (چاپ دهلی ۱۳۱۵)؛ انفاس الاکابر، در
ماهیت و مدارج طریقه نقشبندیه (چاپ لکهنو ۱۲۹۱)؛ انوار الضمائر، در تحقیق معنای
درویشی (چاپ لکهنو ۱۲۹۱)؛ رساله شمسیه مظهریه، درباره ویژگی‌های طریقه نقشبندیّه مجددیّه (نسخه خطی خانقاه کاظمیه کاکوری، هند)؛ رقعات کرامت سعادت میرزامظهر، مجموعه ۶۳ نامه مظهرجان جانان (چاپ کول، علیگره ۱۲۷۱)؛ رساله در
نسب خود (تألیف در ۱۲۰۸)، در شرح حال خود و چگونگی پیوستن به مظهرجان جانان (
نسخه خطی کتابخانه دیوان هند،
لندن و
کتابخانه ندوة العلماء، لکهنو).
(۱) نعیم الله بهرائچی، رساله در نسب خود، نسخه خطی کتابخانه ندوة العلماء لکهنو.
(۲) عبدالحی حسنی، نزهة الخواطر و بهجة المسامع و النواظر، ج۷، چاپ شرف الدین احمد، حیدرآباد دکن ۱۳۹۹/۱۹۷۹.
(۳) رحمان علی، تذکرة علمای هند، لکهنو ۱۹۱۴.
(۴) ترابعلی بن محمد کاظم کاکوروی، اصول المقصود، لکهنو.
(۵) تقی حیدر کاکوروی،
نفحات العنبریه من أنفاس القلندریه، چاپ محمد قادربخش، لکهنو ۱۳۵۷.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «نعیم‌الله بهرائچی»، شماره۲۲۵۴.
