نسبت انفصالی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نسبت انفصالی، به‌معنای ربط دهنده دو جزء
قضیه شرطیه منفصله و بیانگر
عدم قابلیت تحقق هم‌زمانِ دو جزء است.
نسبت چیزی به چیزی از جمله نسبت اجزای قضایا با یک دیگر خواه موجبه باشد یا
سالبه سه قسم است:
۱.
نسبت حملی؛
۲.
نسبت اتصالی؛
۳. نسبت انفصالی.
نسبت اتصالی و نسبت انفصالی، در
قضایای شرطیه (متصله و منفصله) جاری است. نسبت انفصالی بر این امر دلالت دارد که بین دو جزء
قضیه، رابطه انفصال و تعاند برقرار است، و قابلیت تحقق هم‌زمان را ندارند؛ به گونه‌ای که هر کدام از
مقدم و
تالی که محقق شد دیگری حتما
معدوم شده و قابل جمع نیستند. نسبت انفصالی به لحاظ موجبه و
سالبه بودنِ
قضیه شرطیه منفصله، به نسبت انفصالی ایجابی و نسبت انفصالی
سلبی منقسم می‌شود، که بیانگر وجود انفصال (در
قضیه موجبه، مانند: «این عدد یا زوج است یا فرد») یا
عدم انفصال (در
قضیه سالبه، مانند: «چنین نیست که این شخص، یا انسان باشد یا حیوان») بین دو جزء
قضیه منفصله است.جرجانی، میر سید شریف، الکبری فی المنطق، ص۱۷۰.
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
• مظفر، محمدرضا، المنطق.
• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی.
• جرجانی، میر سید شریف، الکبری فی المنطق.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «نسبت انفصالی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۲۵.
