نزول قرآن و رؤیای هفت حرف (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نام کتاب نزول قرآن و رؤیای هفت حرف و مؤلف آن دکتر سید رضا مؤدب است. این اثر پیرامون یکی از مسائل مهم
علوم قرآن ، یعنی موضوع
حدیث سبعة احرف نوشته شده است.
نویسنده که از قرآن پژوهان معاصر می‌باشد و این کتاب رساله دکترای وی می‌باشد، مساله حدیث سبعة احرف را از زوایای مختلف مورد بحث قرار داده است. وی در فصل اول این کتاب مساله نزول قرآن و جمع آوری آن را بحث نموده و در فصل دوم به تحلیل حدیث سبعة احرف پرداخته، این حدیث را در جوامع روایی
اهل سنت بررسی نموده و اسناد آن به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را پیگیری و به این نتیجه می‌رسند که این حدیث از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نیست و از زمان خلیفه دوم رواج پیدا کرده است و آن را از متفردات خلیفه دوم دانسته و علل پیدایش این حدیث در آن زمان را نیز بیان نموده است. وی در بخشی دیگر از کتاب دیدگاه
امامیه را در خصوص مساله سبعة احرف ذکر و بر اساس روایتی که از
امام باقر و
امام صادق علیهما السلام نقل می‌کند که فرموده‌اند
قرآن بر یک حرف نازل شده است نتیجه می‌گیرند که حدیث سبعة احرف باطل و بی اساس بوده و لذا قرآن دارای یک واقعیت بیشتر نمی‌باشد. با توجه به نکات فوق و ویژگیهای کتاب، این کتاب در نوع خود در خصوص مساله حدیث سبعة احرف کم نظیر می‌باشد.
۱- فصل دوم: مهمترین فصل کتاب فصل دوم می‌باشد. وی در این فصل منابع حدیث سبعة احرف را در کتابهای اهل سنت بررسی نموده نتیجه می‌گیرند که این روایت در حد تواتر نمی‌باشد.
۲- در همین فصل، پس از ذکر سند
روایت ، از نظر محتوائی بررسی نموده و می‌گوید این روایت از این جهت دارای تناقض می‌باشند که متن برخی از آنها درباره بطن قرآن و برخی دیگر درباره لهجه‌ها می‌باشد و لذا مشخص نیست که این حدیث آیا مربوط به لفظ است یا معنی؟
۳- فصل پنجم: در این فصل با ذکر کلامی از امام باقر علیه‌السّلام و امام صادق علیه‌السّلام پیرامون نزول قرآن، مبنی بر اینکه قرآن بر حرف واحد نازل شده سند این دو روایت را بررسی نموده و می‌گوید این دو روایت، صحیحه هستند و لذا دارای ارزش و اعتبار می‌باشند و در ادامه نتیجه می‌گیرد که حدیث سبعة احرف دروغ و جعلی است.
۴- فصل سوم: دیدگاه علماء اهل سنت را در این فصل در خصوص حدیث سبعة احرف ذکر و در ادامه آن دیدگاه مستشرقانی همچون گلدزیر و نولدکه و دژی بلاشر را ذکر و آنها را نقد و بررسی قرار می‌دهد.
۵- فصل دوم: در این فصل مساله گسترش قرائت‌ها را بررسی کرده ذکر می‌کند که با توجه به اینکه در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم قرآن به قرائت واحدی خوانده می‌شد، اختلاف قرائت‌ها در زمان خلیفه دوم بوجود آمد، در ادامه عوامل اختلاف را بررسی کرده، گسترش
اسلام در زمان عمر را عامل اساسی در این باره می‌داند و می‌گوید: عمر برای حل مشکلات بوجود آمده راه حل مناسب را نسبت دادن حدیث سبعة احرف به پیامبر می‌داند و این موضوع را از متفردات عمر می‌داند.
۶- در همین فصل پیامدهای پذیرش حدیث سبعة احرف را ذکر نموده از جمله اینکه در نزد اهل سنت منکر آن
کافر محسوب می‌شود.
۷- فصل اول: در این فصل پس از ذکر افرادی که قرآن را جمع آوری کردند همچون
حضرت علی علیه‌السّلام و
ابوبکر و
عمر و... نتیجه می‌گیرد که در تاریخ تدوین مصاحف فوق سخنی از حدیث سبعة احرف نیست در حالیکه اگر قرآن بر سبعة احرف نازل شده، چرا در این مصاحف خبری از آن نیست.
کتاب دارای یک مقدمه و ۶ فصل می‌باشد که فهرست مطالب آن به شرح ذیل است:
فصل اول: نزول قرآن و جمع آوری آن در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم شامل:
نزول قرآن بر حرف واحد و جمع آوری قرآن بر حرف واحد.
فصل دوم: حدیث سبعة احرف و بررسی آن شامل: حدیث سبعة احرف در جوامع حدیثی اهل سنت، در جستجوی ریشه‌ها، پیامدهای حدیث سبعة احرف.
فصل سوم: بررسی و نقد برخی از دیدگاههای اهل سنت و مستشرقان درباره حدیث سبعة احرف.
فصل چهارم: قراآت و حروف سبعه.
فصل پنجم: کلام نورانی امام صادق علیه‌السّلام.
فصل ششم: منزلت سبعة احرف نزد علمای
شیعه .
کتاب یک جلد، به زبان فارسی و دارای ۲۷۱ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- کاغذ: معمولی ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- جلد: شومیز ۴- نوبت چاپ: اول ۵- تاریخ انتشار: سال ۱۳۷۸ ۶- ناشر: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی ۷- تیراژ: ۱۵۰۰ نسخه ۸- دارای فهرست: منابع و موضوعات.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
