• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ناصیه (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ناصیَه از واژگان قرآن کریم به معنای موی پیشانی است.



ناصیَه به معنای موی پیشانی است.
طبرسی در ذیل‌ آیه ۴۱ رحمن (فَیُؤْخَذُ بِالنَّواصِی‌ وَ الْاَقْدامِ‌) فرموده «النَّاصِیَةُ شعر مقدّم الرّاس» و آن در اصل به معنی اتصال است... و ناصیه متصل به سر است.
در المنجد گوید: ناصیه قسمت جلو سر یا موی پیشانی است که دراز شده است.
[۷] معلوف، لویس، المنجد، ذیل واژه «ناصیه».

دیگران و از جمله طبرسی در ذیل آیه ۵۶ هود (هُوَ آخِذٌ بِناصِیَتِها...) آن را قصاص الشعر یعنی انتهای روئیدن موی از پیشانی گفته‌اند.
اصل آن چنانکه نقل شد به معنی اتصال است؛ در قاموس و اقرب گفته: «نصا المفازة بالمفازة» بیابان به بیابان پیوست.


(ما مِنْ دَابَّةٍ اِلَّا هُوَ آخِذٌ بِناصِیَتِها...) «هیچ جنبنده‌ای نیست مگر آنکه خدا موی پیشانی آن را گرفته است». مراد از آن تسلّط خدا بر موجودات است.
(لَنَسْفَعاً بِالنَّاصِیَةِ ناصِیَةٍ کاذِبَةٍ خاطِئَةٍ) «حتما حتما از موی پیشانی او می‌گیریم (ذلیلش می‌کنیم)، ناصیه‌ای که دروغ‌گو و خطاکار است‌».
(یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیماهُمْ فَیُؤْخَذُ بِالنَّواصِی‌ وَ الْاَقْدامِ‌) «بِالنَّواصِی» نائب فاعل است برای «یؤخذ» یعنی: «گناهکاران با علائم خودشان شناخته شوند، ناصیه‌ها و پاهاشان گرفته شده به آتش‌ انداخته شوند».


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۷۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۱۰.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج، ص۴۱۷.    
۴. رحمن/سوره۵۵، آیه۴۱.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۰۹.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۷۸.    
۷. معلوف، لویس، المنجد، ذیل واژه «ناصیه».
۸. هود/سوره۱۱، آیه۵۶.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۲۵۹.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۷۸.    
۱۱. فیروزآبادی، قاموس المحیط، ج۴، ص۳۹۵.    
۱۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۵، ص۴۲۰.    
۱۳. هود/سوره۱۱، آیه۵۶.    
۱۴. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۰، ص۳۰۲.    
۱۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۰، ص۴۴۹.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۲۵۹.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۷۸.    
۱۸. علق/سوره۹۶، آیه۱۵-۱۶.    
۱۹. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۲۶.    
۲۰. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۵۵۳.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۷۸۳.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۱۸۶.    
۲۳. رحمن/سوره۵۵، آیه۴۱.    
۲۴. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۰۸.    
۲۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۸۰.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۱۲.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۰۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "ناصیه"، ج۷، ص۷۵.    






جعبه ابزار