مُهین (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُهین:
(وَ لَهُ عَذَابٌ مُّهِينٌ) مُهین:
اسم فاعل به معنى «خواركننده آميخته با توهين» است.
در اصل از مادّه
«هون» گرفته شده است.
به موردی از کاربرد
مُهین در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ مَن يَعْصِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ نَارًا خَالِدًا فِيهَا وَ لَهُ عَذَابٌ مُّهِينٌ) (و هر كس در برابر
خدا و پيامبرش نا فرمانى كند و از مرزهاى او تجاوز نمايد، خداوند او را در
آتشی وارد مى‌كند كه جاودانه در آن خواهد بود و براى او مجازات خواركننده‌اى است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
حد به معناى ديوار و حائل بين دو چيز است، حائلى كه از اختلاط آن دو به يكديگر جلوگيرى كند و تمايز بين آن دو را حفظ كند، مانند حد خانه و بستان و منظور از حدود خدا در اين جا احكام
ارث و فرائض و سهام معين شده است كه خداى تعالى در اين دو
آیه با ذكر ثواب بر اطاعت خدا و رسول در رعايت آن حدود و تهديد به
عذاب خالد و خوار كننده در برابر نافرمانى خدا و تجاوز از آن حدود امر آن را بزرگ داشته است.
(يُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ يَخْلُدْ فِيهِ مُهَانًا) (
عذاب او در
روز قیامت مضاعف مى‌گردد و هميشه با خوارى در آن خواهد ماند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: اين آيه بيان لقاى اثام در آيه قبلى است و معناى جمله
(وَ يَخْلُدْ فِيهِ مُهاناً) اين است كه: در عذاب واقع مى‌شود در حالى كه اهانت بر او شده باشد.
مساله خلود در عذاب، براى كسى كه
شرک ورزيده مسلم است و هيچ حرفى در آن نيست و اما
خلود در عذاب، براى كسى كه قتل نفس محترمه كرده و يا مرتكب
زنا شده باشد كه دو تا از
گناهان كبيره است و همچنين براى كسى كه مرتكب رباخوارى شده باشد، كه قرآن كريم نسبت به آن‌ها تصريح به خلود كرده و ممكن است به يكى از وجوه زير توجيه شود:
اول اينكه: بگوييم خصوص اين سه گناه طبعى دارند كه اقتضاى خلود در آتش را دارد.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
اين واژه ۱۴ بار در قرآن تكرار شده و عجيب آن‌كه در تمام موارد همراه با «عذاب» آمده است و عذاب مهين، عذابى است خفت‌بار، توهين‌آميز و امّا واژه «مهان» (خوارشده) كه
اسم مفعول از همان ماده است، فقط يک‌بار در آيه ۶۹
سوره فرقان آمده، آن‌جا كه مى‌گويد:
«چنين كسى عذاب او در قيامت مضاعف مى‌شود و با خوارى هميشه در آن خواهد ماند».
منظور از مضاعف بودن عذاب و تحقير و مهانت و خلود در اين آيه درباره كسى است كه به خدا شرک آورده و قتل نفس كرده و مرتكب زنا شده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مُهین»، ج۴، ص۶۰۹.
