• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مُبالات (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مُبالاة (به ضم میم) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای اهتمام و توجه نمودن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه‌ای خطاب به فرماندارش ابوموسی اشعری و امتحان الهی از این واژه استفاده نموده است.



مُبالاة (به ضم میم) به معنای اهتمام و توجه نمودن آمده است.
چنان‌که گفته می‌شود: «بالاهُ مُبَالاةً: اهْتَمَّ بِهِ.»


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أُبالي - نامه ۶۳ (خطاب به ابو موسی اشعری)

امام (صلوات‌الله‌علیه) نسبت به خبری که به او در خصوص فرماندارش ـ ابوموسی اشعری ـ داده شد مبنی بر بازداشتن مردم کوفه از رفتن به بصره باز می‌دارد؛ امام (علیه‌السلام) در ضمن نامه‌ای به او نوشت:
«فَإِنْ كَرِهْتَ فَتَنَحَّ إِلَى غَيْرِ رَحْب ... لَتُكْفَيَنَّ وَ أَنْتَ نائِم، حَتَّى لا يُقالَ: أَيْنَ فُلانٌ؟ وَ اللهِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مَعَ مُحِقّ، وَ ما أُبالي ما صَنَعَ الْمُلْحِدونَ، وَ السَّلامُ.»
«حتما در جنگ کفایت شده می‌شوی (بدون تو جنگ را تمام کرده و پیروز می‌شویم) در حالی‌که تو در خواب باشی و تا این‌که گفته نمی‌شود پس ابو موسی کجاست به خدا جنگ در رکاب من کار حقّی است با امام حقّی، اعتنائی ندارم به آن‌چه ملحدان کرده‌اند.» به‌همین جهت گرفتاری را «بلاء» می‌گویند، که یک امتحان است.


۲.۲ - بَلاء - حکمت ۳۷۷ (موعظه)

چنان‌که امام (علیه‌السلام) در این خصوص نیز فرموده است:
«وَ كُلُّ نَعيم دونَ الْجَنَّةِ مَحْقورٌ،كُلُّ بَلاء دونَ النّارِ عافِيَةٌ.»
«هر نعمت نسبت به بهشت حقیر است و هر بلا نسبت به آتش عافیت و سلامتی است.» «بلوی»: به معنی امتحان و مصیبت، هر دو می‌آید که جمع آن بلایا است.
همچنین است «بلیة.»



مواردی از این مادّه در نهج البلاغه به کار رفته است.


۱. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۲۰۲.    
۲. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱۴، ص۸۵.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۴۵، نامه ۶۳.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۳۴، نامه ۶۳.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۵۳، نامه ۶۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۰۹، نامه ۶۳.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۲.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۲۶۰.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۶۴.    
۱۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۲۴۹.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۷۴، حکمت ۳۷۷.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۴۷، حکمت ۳۸۷.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص، حکمت ۳۸۷.    
۱۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۳۹.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۳۶.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۱۸۸.    
۱۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۷۶.    
۱۹. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۳۳۵.    
۲۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۷۸، خطبه ۱۹۳.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۷۰، خطبه ۱۹۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مبالات»، ص۱۵۶.    






جعبه ابزار