• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مَشیَّت (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: مشیت الهی.


مَشیَّت (به فتح میم و یاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای معنای خواستن و اراده کردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره زهد خویش از این واژه استفاده نموده است.



مَشیَّت مصدر است به معنای خواستن و اراده کردن آمده است. «شائه یشائه شیئا: اراده».


برخی از مواردی که در نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - بِمَشِيئَةِ - نامه ۴۵ (مخفی کردن چیزی در باطن)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره زهد خویش فرموده است:
«وَايْمُ اللهِ يَمِيناً أسْتَثْنِي فِيهَا بِمَشِيئَةِ اللهِ عَزَّوَجَلّ ـ لاََرُوضَنَّ نَفْسِي رِيَاضَةً تَهشُّ مَعَها إِلَى الْقُرْصِ إِذَا قَدَرتْ عَلَيْهِ مَطْعُوماً ...»؛
«سوگندی که تنها مشیّت خداوند را از آن استثنا می‌کنم و آن‌چنان نفس خویش را به ریاضت وادارم که به یک قرص نان هرگاه به آن دست یابم، کاملًا متمایل و مشتاق شود».

۲.۲ - مَشيئَتِهِ - خطبه ۹۰ (درباره خدا)

امام درباره خدا فرموده است:
«وَ إِنَّمَا صَدَرَتِ الاُْمُورُ عَنْ مَشيئَتِهِ»؛
«موجودات را بدون هيچ‌گونه كژى بر پا داشت، و راه و رسمى كه بايد بپيمايند معيّن ساخت».
این واژه سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۲۲.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد، ج۳، ص۱۲۲.    
۳. فیروز آبادی، مجد‌الدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۲۱۷.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۸۳، نامه ۴۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۸۳، نامه ۴۵.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱۹، نامه ۴۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۵.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۶۹.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۹۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۲۳۰.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۲۵.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۹۵.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۸۵، خطبه ۹۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۶۴، خطبه ۸۹.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۷، خطبه ۹۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۲۲.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۲۴.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۶۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۳۰.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۱۷.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۶۳، خطبه ۸۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مشیّت»، ج۲، ص۶۲۲.    






جعبه ابزار