مَرَق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَرَق و
مُروق (به ضم میم) از
واژگان نهج البلاغه به معنای نفوذ تير در
هدف و خارج شدن از آن سوى می‌باشد.
از مشتقات آن کلمه در
نهج البلاغه،
«مَرَقَ من الدِين» يعنى از
دین خارج شد به علت بدعتى يا ضلالتى.
و
مارِقين (به کسر راء) از دين خارج شوندگان كه
خوارج بودند.
این کلمه هفت بار در نهج البلاغه آمده است.
مَرَق و
مُروق به معنای نفوذ تير در هدف و خارج شدن از آن سوى می‌باشد.
مَرَقَ من الدِين يعنى از دين خارج شد به علت بدعتى يا ضلالتى.
مارِقين (به کسر راء) از دين خارج شوندگان كه
خوارج بودند.
به برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است به شرح ذیل می‌باشد:
چنان‌كه
حضرت علی (علیه‌السّلام) می‌فرمايد:
«أَنا حَجيجُ الْمارِقينَ، وَ خَصيمُ الْمُرْتابينَ، عَلَى كِتابِ اللهِ تُعْرَضُ الاَْمْثالُ، وَ بِما في الصُّدورِ تُجازَى الْعِبادُ.» «من خصم خوارج و دشمن بيعت‌شكنان
شکّاک هستم، كارهاى متشابه بر
کتاب خدا عرضه مى‌شود (آن‌چه مطابق آن باشد پيروى مى‌گردد) و مردم در مقابل نيّت خود مجازات مى‌شوند.»
«حجيج» به معنای دليل‌آور و خصم است.
محمد عبده در ذيل اين كلام گويد: آن حضرت خوارج را با برهان قاطع بريد و پيروزشان شد و آن حضرت در كارهايش بر حكم
قرآن عمل كرد هر كس ملتزم به احكام قرآن باشد به خود حق نمى‌دهد كه به آن جناب اشكالى وارد كند.
و نيز فرموده:
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مرا به
قتال اهل تجاوز، بيعت‌شكن و اهل
فساد امر فرمود:
«فَأَمّا النّاكِثونَ فَقَدْ قاتَلْتُ، وَ أَمّا الْقاسِطونَ فَقَدْ جاهَدْتُ، وَ أَمّا الْمارِقَةُ فَقَدْ دَوَّخْتُ.» «با
ناکثان جنگيدم، با
قاسطان نبرد كردم و
مارقین را كوبيدم.»
درباره
ملائکه فرموده:
«وَ المارِقَةُ مِنَ السَّماءِ العُلْيا أَعْنَاقُهُمْ.» «گردن‌هايشان در بلندى از
آسمان دنيا گذشته و بالا رفته است.»
حضرت در مقام
موعظه فرموده:
«لا تَمْرُقوا مِنْها، وَ لا تَبْتَدِعوا فيها... فَإنَّ أَهْلَ الْمُروقِ مُنْقَطَعٌ بِهمْ عِنْدَ اللهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.» «از طريق
حق خارج نشويد و در آن
بدعت نگذاريد كه از دين خارج شوندگان
روز قیامت از خدا بريده‌اند.»
این کلمه در هفت مورد در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مروق»، ج۲، ص۹۷۳.
