مناهج الاخیار فی شرح الاستبصار (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب مناهج الاخیار فی شرح الاستبصار، توسط
میر سید احمد بن زین‌العابدین علوی عاملی، در شرح کتاب
استبصار شیخ طوسی می‌باشد.
میر سید احمد بن زین‌العابدین علوی عاملی، وی از
فقهای شیعه و از شاگردان
شیخ بهایی و علامه
میرداماد و از
علمای شیعه در
قرن یازدهم هجری و متوفای سال ۱۰۶۰ هجری قمری.
این کتاب در شرح کتاب
استبصار شیخ طوسی می‌باشد. مؤلف در این کتاب به نظریات بسیاری از علمای شیعه مانند
سید مرتضی،
علامه حلی،
شهید اول،
محقق اول،
محقق ثانی و
علمای اهل تسنن نیز اشاره دارد.
این کتاب منبعی خوب برای آشنایی با نظریات فقهی، روایی و رجالی مؤلف آن میر سید احمد بن زین‌العابدین علوی و بحثهای مطرح میان
اخباریون و دیگر علمای شیعه در قرن یازدهم هجری می‌باشد.
یکی از شبهاتی که میان اخباریون مطرح می‌شود، صحت کل
روایات کتب اربعه است. مؤلف در مقدمه کتاب بعد از بحثی مفصل در بطلان عقاید اخباریون می‌گوید، یکی از دلایل نگارش این کتاب بیان روایات صحیح و غیر صحیح کتاب استبصار می‌باشد. وی در مقدمه کتاب می‌فرماید:
«فاجبت ان افرغ فی قالب التالیف علی النمط الترصیف ما استفدته من کتب الاصحاب فی بیان ما فی کتاب الاستبصار من حال الرجال و ما فی متون الاحادیث من الاشکال».
من نیز این درخواست را اجابت نمودم تا کتابی منظم از آنچه از کتب اصحاب استفاده نموده‌ام در شرح کتاب استبصار و توضیح حال
رجال اسناد روایات و اشکالات آن به نگارش درآورم.
در پایان جلد اول کتاب مؤلف می‌فرماید: «و قد وقع الفراغ من تالیف الجلد الاول من کتاب مناهج الاخیار فی شرح الاستبصار فی اواخر شهر الله الاصم الرجب المرجب سنة ست و ثلثین بعد الالف».
یعنی تاریخ پایان نگارش جلد اول کتاب مناهج الاخیار فی شرح الاستبصار در اواخر
ماه رجب سال ۱۰۳۶ هجری قمری می‌باشد.
این کتاب در سه بخش می‌باشد. بخش اول در کتاب
طهارت و
صلات.
بخش دوم در کتاب
زکات،
صیام و
اعتکاف. بخش سوم در کتاب
حج.
این کتاب در سه جلد و ۷۳۸ صفحه آمده است.
آقا بزرگ تهرانی مؤلف کتاب ارزشمند
الذریعة الی تصانیف الشیعة ج۲۲ ص۳۴۲
درباره این کتاب می‌فرماید: «مناهج الاخبار فی شرح الاستبصار للسید احمد بن زین العابدین العلوی العاملی الاصفهانی، تلمیذ البهائی و المیر الداماد، فی مجلدات عدیدة ثالثها الذی هو شرح کتاب الجهاد فرغ منه سنة ۱۰۳۹ و اوله: (احمد الله علی جزیل آلائه) و النسخة من الکتب الموقوفة لمدرسة فاضل خان فی المشهد الرضوی، و هو مجلده الثالث من کتاب الحج، و راجع فهرس الرضویة (ج ۵ ص۱۸۲)
».
کتاب مناهج الاخیار فی شرح الاستبصار نوشته سید احمد فرزند زین العابدین علوی عاملی اصفهانی، شاگرد شیخ بهایی و میرداماد در چند جلد که جلد سوم آن در شرح کتاب
جهاد است و در سال ۱۰۳۹ هجری قمری از نگارش آن فارغ شده.
آغاز نسخه این گونه شروع می‌شود:
خداوند را بر نعمتهای فراوانش سپاس، این نسخه از کتابهای وقفی مدرسه فاضل خان در مشهد رضوی می‌باشد. این نسخه جلد سوم از کتاب حج می‌باشد. برای اطلاعات بیشتر به فهرست کتاب‌خانه آستان قدس رضوی، ج۵ ص۱۸۲ مراجعه شود.
تاریخ نگارش نسخه‌ای که این چاپ از روی آن می‌باشد، چهارشنبه، چهاردهم
محرم سال ۱۱۱۰ هجری قمری و نویسنده آن نیز علی محسن ماهانی کرمانی فرزند محمد مؤمن است.
نسخه‌ای که در این برنامه از آن استفاده شده ناشر آن مؤسسه اسماعیلیان، چاپ اول در سه جلد و در قطع وزیری می‌باشد. این کتاب بر اساس نسخه‌ای که در سال ۱۱۱۰ هجری قمری نوشته شده با مقدمه حضرت آیة الله سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی به چاپ رسیده است.
نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
