ملازمه قبح عقلی و نهی شرعی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

ملازمه بین حکم عقل به قبح چیزی با تعلق نهی شرعی به آن را ملازمه قبح عقلی و نهی شرعی گویند.

---

ملازمه قبح عقلی و نهی شرعی، مقابل ملازمه حسن عقلی و امر شرعی بوده و به این معنا است که چنان چه عقل به طور مستقل قبح چیزی را درک کند، از آن کشف می‌شود که شرع نیز از آن نهی کرده است، مانند این که عقل عملی مستقل، زشتی دروغ را درک کند و شرع نیز از آن نهی نماید.

---

در این که آیا چنین ملازمه‌ای وجود دارد یا نه، میان اصولی‌ها اختلاف است؛ مشهور معتقدند ملازمه وجود دارد و برخی نیز تفصیل داده‌اند.

---

در کتاب «دروس فی علم الاصول» آمده است:
«و قد ادعی جماعة من الاصولیین الملازمة بین حسن الفعل عقلا و الامر به شرعاً و بین قبح الفعل عقلا والنهی عنه شرعا و فصّل بعض المدقّقین منهم بین نوعین من الحسن والقبح، احدهما: الحسن والقبح الواقعان فی مرحلة متاخرة عن حکم شرعی والمرتبطان بعالم امتثاله و عصیانه من قبیل حسن الوضوء باعتباره طاعة لامر شرعی و قبح اکل لحم الارنب بوصفه معصیة لنهی شرعی، والاخر: الحسن والقبح الواقعان بصورة منفصلة عن الحکم الشرعی کحسن الصدق والامانة و قبح الکذب والخیانة، ففی النوع الاول یستحیل ان یکون الحسن والقبح مستلزما للحکم الشرعی و الا للزم التسلسل...».

---