معرفت امام زمان و تکلیف منتظران (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«معرفت امام زمان علیه‌السّلام و تکلیف منتظران» اثر
ابراهیم شفیعی سروستانی، به جهت آشنا اقشار مختلف مردم با وظایف و تکالیف خود در برابر آخرین
حجت خدا و بررسی وجوه مختلف اعتقادی، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی
فرهنگ انتظار در سال ۱۳۸۴ ش منتشر شده است.
کتاب که به
زبان فارسی و با قلمی بی پیرایه نگارش یافته، اثری است جامع در زمینه مهمترین موضوعات و مسائلی که در حوزه مباحث
مهدوی مطرح بوده است. این کتاب مورد توجه عموم مردم، به ویژه اقشار تحصیل کرده و دانش پژوهان قرار گرفته است.
کتاب با مقدمه مؤلف آغاز شده و مطالب در پنج فصل و هر فصل در چندین گفتار، بر اساس سیر و ترتیب منطقی مناسب، با شروع از خصایص و ویژگی‌های
امام مهدی علیه‌السّلام، بررسی مفاهیمی چون
انتظار و در نهایت آفات و بایسته‌ها، ارائه گردیده است؛ به گونه‌ای که خواننده بتواند به نگرشی جامع، عمیق و گسترده در زمینه معارف مهدوی و موضوعات مرتبط با آن دست یابد.
از جمله اهداف این اثر، تدوین متنی آموزشی است تا خواننده را به تدریج و بر اساس سیری منطقی با
باور مهدوی و
فرهنگ انتظار آشنا ساخته و او را برای فعالیت‌های پژوهشی و مطالعات عمیق تر و گسترده تر در این زمینه آماده سازد.
بهره گیری از منابع اصلی و دست اول، دقت در نقل اقوال و
روایات به همراه پاسخگویی به پرسش‌ها و ابهام‌های گوناگونی که در حال حاضر در زمینه این
باور و
فرهنگ وجود دارد از نقاط قوت این اثر به شمار می‌رود.
مقدمه به تبیین موضوع
معرفت امام از دو دیدگاه کلامی- تاریخی و فرهنگی- اجتماعی و ضرورت آن در عصر حاضر پرداخته و در ادامه، اهداف، ویژگی‌ها و ساختار کتاب تشریح شده است.
در فصل اول کتاب تصویر جامعی از ابعاد گوناگون
شخصیت امام عصر علیه‌السّلام ارائه و موضوعات مختلفی چون تاریخ زندگانی، ویژگی‌های ظاهری، خصال و صفات، اثبات
امامت ایشان،
غیبت، مفهوم و علل آن ونیز جایگاه آن حضرت علیه‌السّلام در
عالم هستی بررسی و تبیین شده است.
در فصل دوم، پس از تبیین دو مفهوم
تولی (ولایت ورزی) و
تبری (برائت جویی) به عنوان دو پایه اساسی انتظار در
عصر غیبت، موضوع انتظار از ابعاد مختلف مفهومی، اعتقادی و کارکردی بررسی شده و دیگاه‌ها و رویکردهای مختلفی که در این زمینه وجود دارد، به ویژه رویکرد
امام خمینی رحمة‌الله‌علیه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است تا در نهایت خواننده به شاخصه‌های یک دیدگاه معتدل و در عین حال همه جانبه نگر، در زمینه انتظار
امام عصر علیه‌السّلام دست یابد.
فصل سوم، به بررسی موضوعات مختلف مرتبط با
ظهور امام عصر علیه‌السّلام اختصاص یافته و در آن موضوعات متنوعی همچون زمان،
شرایط و
نشانه‌های ظهور، چگونگی تحقق آن، خصایص، ویژگی‌ها و تعداد
یاران قائم علیه‌السّلام ، ارکان و ابعاد
عدالت مهدوی علیه‌السّلام و چشم انداز جهان پس از ظهور مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
در این فصل، به ویژه تلاش شده است که تصویری همه جانبه از تحولات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی
عصر ظهور و تغییراتی که در این عصر در حیات فردی و اجتماعی انسان‌ها رخ می‌دهد، ارائه گردد.
در فصل چهارم، ضمن تبیین مهمترین بایدها و نبایدهای تبلیغ و ترویج فرهنگ انتظار و ارائه راهکارهایی برای تعمیق و گسترش هرچه بیشتر این گونه فعالیت‌ها، از جمله ارتباط معنوی با امام عصر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، توجه به جایگاه و شان رفیع ایشان، پرهیز از تعیین وقت برای ظهور، برخی از آسیب‌ها و آفت‌هایی که فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی در حوزه
مهدویت را تهدید می‌کنند، بررسی و تبیین شده است.
در آغاز فصل پنجم، از برخی روزها و ماه‌های سال که انتظار در آنها جلوه و درخشش بیشتری دارد، همچون شب نیمه
شعبان و
ماه مبارک رمضان یاد و اعمال و
ادعیه خاص این ایام بیان شده است و در پایان آن نیز به دلیل ارادت وصف ناشدنی همه
شیعیان ایران اسلامی به هشتمین
امام معصوم،
حضرت رضا علیه‌السّلام، به بررسی باور مهدوی در کلام رضوی پرداخته شده و بخشی از روایاتی که از آن حضرت در زمینه باور مهدوی و فرهنگ انتظار نقل شده، مورد بررسی قرار گرفته است.
در پایان می‌توان چنین ادعا کرد که این اثر توانسته است از یک سو بر اصول و مبانی پذیرفته شده در دیدگاه کلامی- تاریخی مبتنی بوده و موضوعات و مسائلی را که در این دیدگاه مورد توجه قرار گرفته است، با زبان و ادبیات روز و متناسب با نیازهای این زمان بررسی و تبیین کند و از سوی دیگر، با چهارچوب‌ها و موازین مورد پذیرش دیدگاه فرهنگی- اجتماعی هماهنگ باشد و باور مهدوی و فرهنگ انتظار را به عنوان حقیقتی جاری و ساری در عصر و جامعه ما مطرح سازد.
کتاب، در بر دارنده مجموعه مقالاتی است که در طول سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴ از سوی مؤلف نوشته و در مجله موعود منتشر شده است. بخش‌هایی از این اثر، چند سال قبل به عنوان «شناخت زندگی بخش» چاپ شده است.
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع با عنوان کتابنامه، در انتهای کتاب آمده است. پاورقی‌ها بیشتر به ذکر منابع و توضیح برخی عبارات اختصاص دارد.
نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
