معجم قری جبل عامل (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«معجم قری جبل عامل»، کتابی است به
زبان عربی که به معرفی روستاهای منطقه
جبل عامل، در
جنوب لبنان می‌پردازد.
«معجم قری جبل عامل»، کتابی است به
زبان عربی که به معرفی روستاهای منطقه
جبل عامل، در
جنوب لبنان می‌پردازد.
جبل عامل، منطقه‌ای است در جنوب
لبنان که مشتمل است بر سرزمین‌های ساحلی و کوهستانی. این منطقه آبادی‌ها و شهرهای بسیار و معروفی دارد. همچنین این منطقه دارای آثار تاریخی بسیار است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به آثار شهرهای معروف صور و صیدا و حومه آنها اشاره کرد. جبل عامل به دلایل گوناگون سرزمین مقدس به شمار می‌رود؛ از جمله به سبب وجود
مزارات بسیاری از
پیامبران و
اولیا و بزرگانی؛ چون
یوشع بن نون؛
وصی موسی علیه‌السّلام و
حزقیل پیامبر، تردد
حضرت مسیح علیه‌السّلام در بخش‌های مختلف آن و روایتی از
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم که الجلیل را که در این منطقه واقع شده را، جزء
کوه‌های مقدس شمرده است.
جبل عامل سرزمین
شیعیان شمرده می‌شود. مشهور است که اهالی آن پیش از دیگر شهرها به
تشیع گرویده‌اند و این به زمان
تبعید ابوذر غفاری به
شام در سال ۲۴ ق. توسط
عثمان بن عفان و از آنجا به جبل عامل توسط
معاویة بن ابی سفیان، باز می‌گردد.
مولف این کتاب را با هدف تکمیل کار نویسنده‌ای از نویسندگان جبل عامل که به نگارش اثری درباره «قرای جبل عامل در
قرن دوازدهم
هجری»
مبادرت ورزیده و از یادکرد بسیاری از قرای این منطقه غفلت نموده بود، به انجام رسانیده است.
این کتاب در سال ۱۹۳۰ م. به نگارش درآمده است.
کتاب؛ مشتمل بر مقدمه‌ای به قلم شیخ حسن بغدادی، مدیر موسسه الامام الصادق علیه‌السّلام للبحوث فی تراث
علماء جبل عامل، بیوگرافی کوتاهی از زندگی مولف به قلم فرزند مولف؛ عبدالله الشیخ سلیمان ظاهر و دو مقدمه به قلم مولف است. مطالب کتاب تنها به شیوه معجمی (
فرهنگنامه‌ای)؛ یعنی بر اساس ترتیب
حروف الفبا تنظیم گردیده است. ذیل هر یک از حروف «عین» و «کاف» مولف بابی را قرار داده است.
مولف در این کتاب به ترتیب حروف الفبا و ذیل هر یک از این حروف به معرفی یکی از قری و آبادی‌های جبل عامل، که بسیاری از آنها در زمان حاضر به شهرها بزرگ و کوچک مبدل گشته‌اند، می‌پردازد. وی پس از ذکر نام هر یک از قری به درج دقیق نحوه تلفظ آن اشاره کرده و در برخی موارد به بیان تاریخچه‌ای کوتاه درباره آن می‌پردازد. پس از آن به معنای واقعی اسم مورد نظر اشاره کرده و در ادامه به بیان دقیق موقعیت جغرافیایی آبادی مذکور پرداخته و از منابع تاریخی‌ای که در آنها از
قریه مورد نظر نام برده شده، یاد می‌کند. مولف در برخی موارد به شمار ساکنان آبادی مورد نظر و
دین و
مذهب آنان نیز اشاره می‌کند. وی در مورد برخی از آبادی‌ها به معرفی وضعیت فعلی آنها از نظر عمران و خرابی نیز می‌پردازد. مولف همچنین به تحریفاتی که در «قاموس لبنان» نوشته، ودیع حنا درباره نام بسیاری از آبادی‌ها صورت گرفته اشاره می‌کند.
کتاب، مشتمل بر پاورقی‌هایی به قلم مولف، فهرست مطالب، فهرست منابع و مآخذ و تصاویری از مولف است.
نرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
