مدرسه بدیعیه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بدیعیّه، (بدیعه) مدرسه‌ای از مدارس
هرات در
قرن نهم می‌باشد.
بانی آن بدیع الزمان
میرزاتیموری بود، ازینرو به بدیعیه یا بدیعه شهرت یافت.
چند تن از شاهزادگان تیموری، از جمله
بیکه سلطان بیگم (متوفی در ۸۹۳)، مادر بدیع الزمان میرزا، که برخی بنای مدرسه را به او نسبت داده‌اند، و محمد مؤمن
میرزای تیموری (مقتول در ۹۰۳)، پسر، و
جوجوک بیگم، دختر بدیع الزمان میرزا، را در این مدرسه به
خاک سپرده‌اند که از علل شهرت مدرسه است.
از برنامه و رشته‌های درسی و گرایشهای فرقه‌ای حاکم برآن اطلاعی در دست نیست، اما وجود مدرّسان شیعی و
سادات علوی در مدرسه بدیعیه حکایت از آن می‌کند که این مدرسه احتمالاً به
مذهب خاصی اختصاص نداشته است.
از مدرّسان مشهور بدیعیه می‌توان از اینان نام برد:
امیر
صدرالدین ابراهیم مشهدی (متوفی ۹۱۹) از علمای مشهور عصر حکومت
حسین بایقرا که در مدرسه سلطانی و خانقاه اخلاصیه نیز تدریس می‌کرده است.
مولانا
فصیح الدین محمد نظامی معروف به آخوند (متوفی ۹۱۹) مدرّس
علوم عقلی و نقلی و
حکمت و
ریاضی و مؤلف حاشیه هدایه در حکمت، حاشیه تذکره شرح
اربعین نووی ، حاشیه مختصر و حاشیه مطّول است که تا ۹۱۷ در مدارس بدیعیه و اخلاصیه و غیاثیّه هرات نیز تدریس می‌کرده است.
امیر
رضی الدین عبدالاوّل (متوفی ۹۲۷) از نوادگان
عبدالرّزاق سمرقندی بوده است.
تاریخ درگذشت مدرّس اخیر نشانه‌ای از استمرار فعالیت بدیعیه تا آغاز سلطه صفویان بر هرات است.
(۱) معین الدین محمد اسفزاری، روضات الجنّات فی اوصاف مدینة هرات، چاپ محمد کاظم امام، تهران ۱۳۳۸ـ ۱۳۳۹ ش، ج ۱، ص ۱۰۰.
(۲) غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، تاریخ حبیب السیر، چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران ۱۳۶۲ ش.
(۳) غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، (تکمله) تاریخ روضة الصفا، در می‌رخواند، تاریخ روضة الصفا، ج ۷، تهران ۱۳۳۹ ش.
(۴) ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش، ص ۸۳.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «مدرسه بدیعیه»، شماره۸۲۲.
