لکِن (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لکِن:(لَكِنِ الَّذينَ اتَّقَوْا) «لکِن» به معنى «ولى» از
حروف مشبهة بالفعل و براى
استدراک است كه
رفع توهم از ماقبل باشد و ميان دو جمله كه از جهت
لفظ و معنى مغايرند درمى‌آيد.
اين واژه در اصل «لاكن» بوده كه الف آن در نوشتن
حذف شده است، گاه مخفف مى‌شود و عمل نمى‌كند و گاه با واو مى‌آيد:
(وَ لكِنْ ذِكْرى) اين واژه در
قرآن مجید يک‌صد و سى‌بار در اشكال مختلف به كار رفته است: «لكن» ۶ بار «و لكن» ۵۹ بار «و لكنّ» ۵۳ بار «لكنّا» يک‌بار «و لكنّا» ۳ بار «و لكنّكم» ۲ بار «و لكنّه» يک‌بار «و لكنّهم» يک‌بار «و لكنّى» ۴ بار. (با استفاده از
تبيين اللغات)
به موردی از کاربرد «لکِن» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(لَكِنِ الَّذينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِّن فَوْقِها غُرَفٌ مَّبْنِيَّةٌ تَجْري مِن تَحْتِها الْأَنْهارُ وَعْدَ اللَّهِ لا يُخْلِفُ اللَّهُ الْميعادَ) «ولى براى آن‌ها كه تقواى الهى پيشه كردند، غرفه‌هايى در
بهشت است كه بر فراز آن غرفه‌هاى ديگرى بنا شده و از زير آن نهرها جارى است. اين وعده الهى است، و
خداوند در
وعده خود
تخلّف نمى‌كند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(لكِنِ الَّذينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِّن فَوْقِها غُرَفٌ مَّبْنِيَّةٌ تَجْري مِن تَحْتِها الْأَنْهارُ) کلمه غرف جمع غرفه به معناى بالاخانه است.
بعضى گفته‌اند:
اين جمله در مقابل جمله
(لَهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِنَ النّارِ وَ مِنْ تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ) كه در باره كفار است قرار دارد.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «لکن»، ج۴، ص ۲۰۳.
