لَویٰ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لَویٰ (به فتح لام) از
واژگان نهج البلاغه به معنای میل و کجی است. از مشتقات این ماده که در
نهج البلاغه آمده
لِواء (به کسر لام) به معنای عَلَم است.
لَویٰ به معنای ميل، كجى و نحو آن است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره حق تعالى فرموده:
«وَلاَ يَلْوِيهِ شَخْصٌ عَنْ شَخْص، وَلاَ يُلْهِيهِ صَوْتٌ عَنْ صَوْت.» «مايل و منحرف نمى‌كند او را شخص از شخص ديگرى.»
(شرح‌های خطبه:
)
درباره اينكه در
صفین فرمان حضرت را قبول نكرده و بعدا
پشیمان شدند شعر ذيل را شاهد آورد:
«أَمَرْتُكُمُ أَمْري بِمُنْعَرَجِ اللِّوَى ••• فَلَمْ تَسْتَبِينُوا النُّصْحَ إِلاَّ ضُحَى الْغَدِ» (من در سرزمين منعرج اللوى دستور خود را دادم ولى اين نصيحت تنها فردا ظهر آشكار شد.)
(شرح‌های خطبه:
) «منعرج اللوى» نام محلّى است. معنى شعر در «ضحى» گذشت.
در رابطه با فنون جنگى به لشكريانش فرمود:
«وَ الْتَوُوا فِي أَطْرَافِ الرِّمَاحِ فَإِنَّهُ أَمْوَرُ لِلاَْسِنَّةِ، وَ غُضُّوا الاَْبْصَارَ فَإِنَّهُ أَرْبَطُ لَلْجَأْشِ.» «
التواء» كج شدن و انعطاف، غرض امام (علیه‌السلام) آن است كه چون نيزه‌هاى دشمن به طرف شما آمد اين سو آن سو كج شويد و به پيچيد كه آن در كج كردن نوک
نیزه و اينكه به انسان نرسد بسيار اثر دارد، يعنى «در اطراف نيزه‌هاى دشمن اين سو آن سو شويد كه آن نمى‌گذارد نيزه‌ها به هدف رسند، و چشم‌ها را پائين اندازيد و به
دشمن نگاه نكنيد كه آن قلب را محكمتر مى‌كند.»
(شرح‌های خطبه:
) تمام سخن در «رمح» گذشت.
لواء به معنای عَلَم است.
«وَلِكُلِّ غَادِر لِوَاءٌ...» (هر غدّار و مكّارى پرچم خاصّى دارد...)
(شرح‌های خطبه:
) معنى آن در «دهاء» گذشت.
«قَامَ لِوَاؤُهُ.» «پرچم او افراشته شد.»
(شرح‌های خطبه:
)
مواردى از ماده لوی در «نهج البلاغه» آمده و
لواء دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لوی»، ج۲، ص۹۵۵.
