• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لَویٰ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





لَویٰ (به فتح لام) از واژگان نهج البلاغه به معنای میل و کجی است. از مشتقات این ماده که در نهج البلاغه آمده لِواء (به کسر لام) به معنای عَلَم است.



لَویٰ به معنای ميل، كجى و نحو آن است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره حق تعالى فرموده: «وَلاَ يَلْوِيهِ شَخْصٌ عَنْ شَخْص، وَلاَ يُلْهِيهِ صَوْتٌ عَنْ صَوْت.» «مايل و منحرف نمى‌كند او را شخص از شخص ديگرى.» (شرح‌های خطبه: )
درباره اينكه در صفین فرمان حضرت را قبول نكرده و بعدا پشیمان شدند شعر ذيل را شاهد آورد:
«أَمَرْتُكُمُ أَمْري بِمُنْعَرَجِ اللِّوَى ••• فَلَمْ تَسْتَبِينُوا النُّصْحَ إِلاَّ ضُحَى الْغَدِ» (من در سرزمين منعرج اللوى دستور خود را دادم ولى اين نصيحت تنها فردا ظهر آشكار شد.) (شرح‌های خطبه: ) «منعرج اللوى» نام محلّى است. معنى شعر در «ضحى» گذشت.
در رابطه با فنون جنگى به لشكريانش فرمود: «وَ الْتَوُوا فِي أَطْرَافِ الرِّمَاحِ فَإِنَّهُ أَمْوَرُ لِلاَْسِنَّةِ، وَ غُضُّوا الاَْبْصَارَ فَإِنَّهُ أَرْبَطُ لَلْجَأْشِ.» «التواء» كج شدن و انعطاف، غرض امام (علیه‌السلام) آن است كه چون نيزه‌هاى دشمن به طرف شما آمد اين سو آن سو كج شويد و به پيچيد كه آن در كج كردن نوک نیزه و اينكه به انسان نرسد بسيار اثر دارد، يعنى «در اطراف نيزه‌هاى دشمن اين سو آن سو شويد كه آن نمى‌گذارد نيزه‌ها به هدف رسند، و چشم‌ها را پائين اندازيد و به دشمن نگاه نكنيد كه آن قلب را محكمتر مى‌كند.» (شرح‌های خطبه: ) تمام سخن در «رمح» گذشت.

۲.۱ - لواء

لواء به معنای عَلَم است.
«وَلِكُلِّ غَادِر لِوَاءٌ...» (هر غدّار و مكّارى پرچم خاصّى دارد...) (شرح‌های خطبه: ) معنى آن در «دهاء» گذشت.
«قَامَ لِوَاؤُهُ.» «پرچم او افراشته شد.» (شرح‌های خطبه: )


مواردى از ماده لوی در «نهج البلاغه» آمده و لواء دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۵۵.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۱، ص۳۸۰.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۸۹، خطبه۱۹۵.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۹۴، خطبه۱۹۰.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۰۹، خطبه۱۹۵.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۱، خطبه۱۹۵.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۸۴.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۷۸.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۳۳.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۹۲.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۷۳.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۹۷، خطبه۳۵.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۸۲، خطبه۳۵.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۸۰، خطبه۳۵.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۵، خطبه۳۵.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۸۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۸۸.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۳۶۳.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۳۱.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۰۵.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۸۰، خطبه۱۲۴.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۵، خطبه۱۲۰.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص، خطبه۱۲۴.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۹، خطبه۱۲۴.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۴.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۶.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۲۶۰.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۶۱.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۳.    
۳۰. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۰۶، خطبه۲۰۰.    
۳۱. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۰۶، خطبه۱۹۵.    
۳۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۸، خطبه۲۰۰.    
۳۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۵، خطبه۲۰۰.    
۳۴. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۴۹.    
۳۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۵۱.    
۳۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۷۵۵.    
۳۷. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۳۶۸.    
۳۸. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۱۱.    
۳۹. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۹، خطبه۲.    
۴۰. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۳، خطبه۲.    
۴۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷، خطبه۲.    
۴۲. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵، خطبه۲.    
۴۳. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۷۳.    
۴۴. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۸۲.    
۴۵. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۲۸۶.    
۴۶. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹۸.    
۴۷. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۱۳۶.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لوی»، ج۲، ص۹۵۵.    






جعبه ابزار