قِسْمة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قِسْمَة: (تِلْكَ إِذًا قِسْمَةٌ ضِيزَى) مصدر یا
اسم است به معنی
«بهره و نصیب» و یا چیزی که
تقسیم شده است.
به موردی از کاربرد
قِسْمَة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(تِلْكَ إِذًا قِسْمَةٌ ضِيزَى) (در اين صورت اين
تقسيمى ناعادلانه است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
قسمة ضيزى به معناى
قسمت جائرانه و غير عادلانه است. و معناى
آیه اين است كه: وقتى مطلب از اين قرار باشد، و ارباب اين
بت‌ها يعنى
ملائکه دختران خدا باشند، با اينكه خود شما دختر را براى خود نمى‌پسنديد و جز به پسر رضايت نمى‌دهيد، آيا اين
قسمت درست است كه پسران مال شما و دختران مال
خدا باشد؟ چه
قسمتى جائرانه و غير عادلانه (البته فراموش نشود كه گفتيم اساس اين
استفهام استهزاء است، و گرنه خدا نه پسر دارد و نه دختر).
آیه مورد بحث و آیات قبل از آن به بطلان
شرک و عقاید خرافی
مشرکان در زمینه بت‌ها می‌پردازد و می‌گوید: به من خبر دهید آیا بت‌های
لات و
عزی و
منات که سومین آنهاست دختران خدا هستند؟ و آیا سهم شما پسر است و سهم او دختر؟ در حالی که به زعم شما دختران کم ارزش‌تر از پسرانند، «در این صورت این
تقسیمی غیر عادلانه است»
(تِلْکَ اِذاً قِسْمَةٌ ضِیزی) چرا که سهم خدا را پست‌تر از سهم خود می‌دانید.
به این ترتیب قرآن افکار منحط و خرافی آنها را به باد استهزاء می‌گیرد که شما از یکسو دختران را زنده به گور می‌کنید و عیب و ننگ می‌دانید و از سوی دیگر فرشتگان را دختران خدا می‌دانید نه تنها خودشان را می‌پرستید که مجسمه‌های بی‌روح آنها را احترام می‌گذارید و در برابر آنها
سجده می‌کنید و حاجات خود را از آنها می‌خواهید که به راستی مسخره و شرم‌آور است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «قِسْمة»، ج۳، ص۶۶۹-۶۷۰.
