• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قَناعَت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





قَنع،‌ قَناعَت و قَنعان (به فتح قاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای خوشنودی است به آنچه در دست انسان است.
مواردی از این ماده در نهج‌ البلاغه آمده است.



قَناعَت و قَنعان به معنای خوشنودی است به آنچه در دست هست. «القَنَاعة: الرضا بالقسم»


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - حکمت ۳۹

امام علی (علیه‌السلام) در حکمت ۳۹ فرموده است: «طُوبَى لِمَنْ ذَكَرَ الْمَعَادَ، وَ عَمِلَ لِلْحِسَابِ، وَ قَنِعَ بِالْكَفَافِ، وَ رَضِيَ عَنِ اللهِ.» (خوشا به حال كسى كه به ياد معاد باشد، و براى روز حساب عمل كند، و به مقدار كفايت قناعت نمايد، و از خدا راضى باشد.) (شرح‌های حکمت: )

۲.۲ - حکمت ۵۲

در حکمت ۵۲ فرموده است: «الْقَناعَةُ مالٌ لاَ يَنْفَدُ» (قناعت، ثروت پايان ناپذير است.) (شرح‌های حکمت: ) (شرح‌های حکمت: )

۲.۳ - نامه ۵۳

در نامه ۵۳ فرموده است: «قَانِعاً وَ مُعْتَرّاً» یعنی قانع وسائل. (شرح‌های نامه: )


مواردی از این ماده در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۸۱.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۲۸۴.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۴۲۶.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۸۱، حکمت ۳۹.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۶۲، حکمت ۴۴.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۷، حکمت ۴۴.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۵، حکمت۴۴.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۹.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۰.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۹۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۸۲.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۱۷۱.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۸۳، حکمت ۵۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۶۴، حکمت ۵۷.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۷۸، حکمت ۵۷.    
۱۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۰، حکمت ۳۳۹.    
۱۷. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۶۶، حکمت ۴۷۵.    
۱۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۵۹، حکمت ۴۷۵.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۷، حکمت ۵۷.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۸.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۵۳، حکمت ۴۷۵.    
۲۲. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۸۹.    
۲۳. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۹.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۲، ص۳۵۵.    
۲۵. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۹۶.    
۲۶. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۱۹۲.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۸۹.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۵، ص۷۰۵.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۵۴۱.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۶۴.    
۳۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۱۸، نامه ۵۳.    
۳۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۴۳۸، نامه ۵۳.    
۳۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص، نامه ۵۳.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۵.    
۳۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۶۲.    
۳۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۸۳.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۶۲.    
۳۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۲۷۷.    
۳۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۸۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قناعت»، ج۲، ص۸۸۱.    






جعبه ابزار