قطع رحم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قطع‌رحم از
گناهان کبیره است و موجب
عذاب آخرت می‌شود.
قرآن مجید کسانی را که قطع‌رحم می‌کنند سزاوار
لعن خدا می‌داند. و در
روایات نیز نسبت به قطع‌رحم بیانات تند و تهدید‌آمیزی وارد، شده است.
بی
شک، قطع‌رحم از
گناهان کبیره است و موجب
عذاب آخرت می‌شود و در
قرآن مجید از آن به شدت
نهی شده است.
قرآن مجید کسانی را که قطع‌رحم می‌کنند سزاوار
لعن خدا می‌داند و می‌فرماید: «فَهَل عَسَیتُم اِن تَوَلَّیتُم ان تُفسِدُوا فَی الارض وَ تُقَطِّعُوا اَرحامَکُم اوُلئِکَ الَّذینَ لَعَنَهُمُ اللهُ؛
اگر روی‌گردان شوید آیا جز این انتظار می‌رود که در
زمین فساد کنید و قطع‌رحم نمایید؟ آنها کسانی هستند که
خداوند از
رحمت خویش دورشان ساخته است.»
و در مورد دیگر می‌فرماید: «وَ الَّذینَ یَنقُضُونَ عَهدَ اللهِ مِن بَعدِ میثاقِهِ وَ یَقطَعوُنَ ما اَمَرَ اللهُ بِهِ اَن یُوصَلَ وَ یُفسِدوُنَ فِی الاَرضِ اوُلئِکَ لهُمُ اللَّعنَه وَ لَهُم سُوءُ الّدارِ؛
آنان که پس از پیمان‌بستن، عهد خدا شکستند و هم آنچه را که خدا امر به پیوند آن کرده (مانند
رحم) بگسستند و در روی زمین
فتنه و فساد برانگیختند
لعن برایشان باد و بد جایگاهی برای آنان مقرر شده است.»
در جای دیگر خداوند متعال کسانی را که
عهد او را می‌شکنند و قطع‌رحم می‌کنند زیان‌کار می‌شمارد: «اَلَّذینَ یَنقُضوُنَ عَهدَ اللهِ مِن بَعدِ میثاقِهِ وَ یَقطَعُونَ ما اَمَرَ اللهُ بِه اَن یُوصَلَ وَ یُفسِدوُنَ فِی الاَرضِ اوُلئِکَ هُمُ الخاسِروُنَ؛
(فاسقان آنها هستند که) پیمان‌خدا را پس از بستن می‌شکنند و رشته‌ای را که خداوند امر به پیوند آن کرده می‌گسلند و در زمین فساد می‌کنند. این‌ها زیان‌کارند.»
شاید برخی تصور کنند که این همه اصرار و تاکید درباره صله‌رحم مخصوص کسانی است که تمکّن مالی دارند و از
ثروت زیادی برخوردارند و می‌توانند به نزدیکان خود کمک کنند، امّا آن‌هایی که از نظر مالی در مضیقه‌اند و توان رسیدگی و مساعدت به دیگران را ندارند
صله‌رحم برایشان لازم نیست. اما این تصور و برداشت نادرست است، زیرا اگر کسی بخواهد صله‌رحم کند لزومی ندارد که
پول و ثروت زیادی داشته باشد تا بتواند وظیفه‌اش را انجام دهد بلکه چون هدف از صله‌رحم برقرار‌کردن ارتباط و پیوند خویشاوندی است
دین مقدّس اسلام می‌فرماید این وظیفه را حتی با دادن یک جرعه
آب و
آزار نرساندن به آنان و نیز سلام‌کردن به یکدیگر می‌توانید انجام دهید و از
اجر و پاداشی که خدا برای صله‌رحم مقرر فرموده است بهره ببرید.
رسول گرامی اسلام (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: «صِل رَحِمَکَ وَلَو بِشَربَه مِن ماءٍ وَ افضَلُ ما یُوصَلُ بِهِ الرَّحِمُ کَفُّ الاَذی عَنهُ؛
صله‌رحم کن گرچه با جرعه‌ای آب باشد، و بهترین راه برای خدمت خویشان و نزدیکان این است که آنان را اذیت نکنی و به آنها آزار نرسانی.» و نیز فرمود: «بِلُّوا ارحامَکُم وَ لَو بِالسَّلامِ؛
بین خود و خویشانتان تجدید
محبت کنید اگر چه با سلام‌کردن باشد.»
امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) در این باره فرمود: «صَلُوا ارحامَکُم وَلَو بِالتّسلیمِ؛ این
حدیث از پیامبر اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) در
تحف العقول این گونه نقل شده است: «صِلوُا اَرحامَکُم وَلَو بِالسَّلامِ؛
صله‌ارحام کنید (با ارحام خود بپیوندید) گرچه با سلام‌کردن باشد.»
در
روایات نیز نسبت به قطع‌رحم بیانات تند و تهدید‌آمیزی وارد، شده است.
«قالَ رَجُلٌ لِلنَّبِیّ صَلّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ: ایُّ الآعمالِ اَبغَضُ الَی اللهِ عَزَّوَجَلَّ فَقالَ: الشِّرکُ بِاللهِ قالَ ثُمَّ ماذا قالَ قَطیعَه الرَّحِمِ؛
مردی از رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) سؤال کرد: مبغوض‌ترین عمل در پیشگاه خداوند کدام است؟ فرمود:
شرک به خدا. گفت: پس از شرک به خدا؟ فرمود: قطع‌رحم.»
در روایات دیگری آمده است کسی که قطع‌رحم کند مورد لعن خدا قرار می‌گیرد و از رحمت پروردگار دور می‌شود.
حضرت سّجاد (علیه‌السّلام) به فرزندش
امام محمّد باقر (علیه‌السّلام) در ضمن وصایای خود فرمود: «وَ ایّاکَ وَ مُصاحَبَه القاطِعِ لِرَحِمِهِ فَانّی وَجَدتُهُ مَلعوُناً فی کِتابِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ فی ثَلاثَه مَواضِعَ،
(فرزندم! ) از دوستی با افرادی که پیوند خویشاوندی را قطع نموده و نسبت به ارحام خود بدرفتاری می‌کنند برحذر باش، که من آنها را در سه جای از قرآن معلون یافتم.» (سپس آیات ۲۴ و ۲۵
سوره محمد (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)،
و آیه ۲۵
سوره رعد،
و آیه ۲۷
سوره بقره،
را
تلاوت فرمود.)
رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: «ثَلاثَه لا یَدخُلوُنَ الجَنَّه مُدمَنُ خَمرٍ وَ مُدمِنُ سِحرٍ وَ قاطع‌رحم؛
سه گروهند که داخل
بهشت نمی‌شوند: شراب‌خواران، ساحران، و قطع‌کنندگان رحم.» خلاصه این‌که هر کس مدّعی تخلّق به اخلاق حسنه است باید این مسئله مهمی را که اسلام به آن توجّه فراوان مبذول داشته است جدّی بگیرد که ترک آن موجب فنا و نابودی است.
حذیفه بن منصور می‌گوید که
امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: «اِتَّقوُا الحالِقَه فانَّها تُمیتُ الرِّجالَ قُلتُ وَ مَا الحالِقَه قالَ قَطیعَه الرَّحِمِ؛
از حالقه بپرهیزید زیرا مردان را می‌میراند (و به نابودی می‌کشاند). عرض کردم: حالقه چیست؟ فرمود: قطع‌رحم است.»
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «قطع رحم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۲/۲۶.
