فَعّٰالٌ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَعّٰالٌ:(فَعّالٌ لِّما يُريدُ) «فَعّٰالٌ» (به فتح فاء و تشدید عین) به معنای انجام دهنده به
صیغه مبالغه و از
اسماء حسنی است.
این آیات پنج
وصف از اوصاف
خداوند بزرگ پرداخته، مى‌گويد: او آمرزنده بندگان توبه‌كار، و دوست‌دار مؤمنان است. او داراى تخت
قدرت، و
حکومت مطلقه بر عالم هستى و صاحب مجد و
عظمت است. او هر كارى را
اراده كند انجام مى‌دهد.
غفور و
ودود كه هر دو
صیغه مبالغه هستند
اشاره به نهايت بخشندگى و
محبت او است، بخشنده و آمرزنده نسبت به گنه‌كاران توبه‌كار، و پر
محبت نسبت به بندگان صالح.
به موردی از کاربرد «فَعّٰالٌ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(فَعّالٌ لِّما يُريدُ) «و آن‌چه را اراده كند انجام مى‌دهد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند: معناى اين‌كه فرمود
(فَعّالٌ لِما يُريدُ) اين است كه او هر چه بخواهد مى‌كند، و چيزى نيست كه او را از آن‌چه اراده كرده منصرف سازد، نه از داخل ذات خود، كه مثلا دچار
کسالت و
خستگی شود، و يا اراده‌اش مبدل به اراده‌اى ديگر شود، و يا به هر جهت ديگر از اراده‌اش صرف نظر كند، و نه از خارج، مثل اين‌كه كسى جلو او را از انفاذ اراده‌اش بگيرد، پس او مى‌تواند به كسانى كه مؤمنين را شكنجه مى‌دهند
وعده آتش دوزخ بدهد، و به كسانى كه ايمان آورده و عمل صالح مى‌كنند وعده
بهشت بدهد، براى اين‌كه او هم
ذوالعرش است و هم
مجید، و او
خلف وعده نمى‌كند، چون
(فَعّالٌ لِما يُريدُ) است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «فعال»، ج۳، ص ۴۸۳.
