فتنه وهابیت (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فتنه وهابیت
ترجمه فارسی کتاب
فتنة الوهابیة از سید احمد بن زین بن احمد دحلان المکیوشی
شافعی متولد ۱۲۳۱ ه. ق است که توسط آقای دکتر
همایون همتی به فارسی ترجمه گشته است.
رساله موجزی که پیش رو دارید، نقدی است که یکی از عالمان نامدار اسلامی در کمال اختصار بر آئین
وهابیت نگاشته است. بنیانگذار آئین وهابیت «
محمد بن عبدالوهاب » است که در
سال ۱۱۱۵ ق در شهر «
عیینه » از منطقه «
نجد » دیده به
جهان گشود.
فقه حنبلی و آموزش‌های علمی مقدماتی را نزد
پدر آموخت. سفری به خانه
خدا رفت و پس از آن به
مدینه مسافرت کرد. مدتی نیز در
بصره بسر برد و پس از بازگشت به نجد و اقامتی کوتاه در شهرهای «
حریمله » و «عیینه» سرانجام در شهر «
درعیه » اقامت گزید و تا پایان عمر در آنجا ماند.
در این شهر با حکمران که «محمد بن سعود» نام داشت آشنا شد و با همکاری و همراهی او
آیین وهابیت را پی ریزی نمود و از آن پس این دو خانواده «
آل سعود » و «
آل شیخ » تواما حاکمیت سیاسی و
دینی در
عربستان را در اختیار دارند. شیخ محمد از ایام کودکی با آراء و اندیشه‌های «
ابن تیمیه » آشنا گشته بود و از همان دوران سخنانی را درباره
توحید ،
توسل ،
شفاعت ،
زیارت قبور و... بر زبان می‌راند. آشنایی با افکار ابن تیمیه او را در عقایدش راسخ‌تر کرد. لذا دست به نگارش کتاب‌هایی زد که عمدتا در رد عقاید یاد شده می‌باشد. او به زعم خویش کمر به مبارزه با بدعت‌ها بسته بود و می‌کوشید تا
اسلام را از پیرایه‌هایی که بر او بسته‌اند پاک سازد. لذا محور اصلی اندیشه و فعالیت‌های علمی او مبارزه با
خرافه پرستی و بدعت گرایی و کوشش در جهت خالص سازی اسلام و
اصلاح دینی بود. از این جهت ضرورت دارد که داعیه
اصلاح طلبی آئین وهابیت را مورد کاوش دقیق علمی قرار داد و به ویژه تاثیرات
نهضت اعتراض یا پروتستانتیزم و افکار مارتین لوترکینگ را بر بنیانگذار این فرقه و سایر پیشوایان فکری و آموزگاران علمی آن به بررسی گرفت.
تعیین میزان توفیق محمد بن عبدالوهاب در پیرایش اسلام از خرافه‌ها و
ستیز بر علیه بدعت‌ها و نیز پدید آوردن
نهضت اصلاح دینی نیاز به تحقیقی گسترده و عمیق دارد و در این رساله فشرده و کوتاه نمی‌توان به آن پرداخت؛ اما همین قدر باید گفت که آراء این شیخ نجدی در عمل موجب
تفرقه در صفوف
مسلمانان و از بین بردن
وحدت آنان گشت. صرف نظر از خطاهای تئوریک مؤسس وهابیت و نگرش نادرستی که در مورد توحید و
شرک ،
زیارت ، استمداد از اولیاء، توسل و
شفاعت و مسائلی از این قبیل داشت، نتیجه عملی آراء او نه تنها موجب پدید گشتن
اصلاح دینی در جوامع اسلامی نگشت، بلکه خود مشکلات بی شماری را پدید آورد. آراء تند او باعث ناخرسندی اغلب مسلمانان شده و واکنش‌هایی در رد آراء او نگاشتند و پدر و برادرش که خود از عالمان نامدار عصر بودند به مخالفت با اندیشه‌های او برخاستند و هر چه
زمان گذشت جدایی و شکاف بین جریان وهابیت و عموم مسلمین بیشتر شد. زیرا از نظر این آیین کارهایی که غالب مسلمانان به عنوان مناسک
دینی انجام می‌دهند، شرک آمیز و کفرآلود است.
رساله حاضر، نقدی است بر برخی از اندیشه‌های بنیانگذار وهابیت که در نهایت فشردگی و ایجاز نگارش یافته است و صرفا از آن جهت که نماینده نگرش یکی از عالمان بزرگ
اهل تسنن است و می‌تواند راه گشای مطالعات تفصیلی و عمیق تر در خصوص وهابیت و اشکالات آن باشد، به فارسی برگردان شده است و
امید است که خواننده کنجکاو و واقع بین را با
حقیقت آشنا سازد.
نرم افزار تاحضور، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
