غِطٰاءَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
غِطٰاءَ:(فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ) «غِطٰاءَ» (به کسر غین) به معنای
پرده است.
آیه مورد بحث صحنه‌هاى ديگرى از مسائل مربوط به
معاد منعكس است، مى‌فرمايد: (به
انسان خطاب مى‌شود) تو از اين صحنه (و دادگاه بزرگ)
غافل بودى و ما پرده را از
چشم تو كنار زديم. آرى، پرده‌هاى جهان ماده: آمال و آرزوها،
عشق و علاقه به
دنیا،
زن و فرزند و
مال و مقام، هوس‌هاى سركش،
تعصب و
جهل و
لجاجت به تو اجازه نمى‌داد كه امروز را از همان زمان بنگرى، با اين‌كه نشانه‌هاى معاد و رستاخيز روشن بود و دلايل آن آشكار. امروز گرد و غبار
غفلت فرونشسته ،حجاب‌هاى
جهل و
تعصب و لجاج كنار رفته، پرده‌هاى شهوات و آمال و آرزوها دريده شده، حتى آن‌چه در پرده
غیب مستور بوده ظاهر گشته است، چرا كه امروز «
يوم البروز» و «
يوم الشهود» و «
يَوْمَ تُبْلَى السَّرٰائِرُ» است.
به موردی از کاربرد «غِطٰاءَ» در قرآن، اشاره می‌شود:
(لَقَدْ كُنتَ في غَفْلَةٍ مِّنْ هَذا فَكَشَفْنا عَنكَ غِطاءكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَديدٌ) «به او خطاب مى‌شود تو از اين صحنه غافل بودى و ما پرده را از چشم تو كنار زديم، و امروز چشمت تيزبين است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(لَقَدْ كُنْتَ في غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَديدٌ) وقوع اين آيه در سياق آيات
قیامت و قرائنى كه پيرامون آن است، اقتضا دارد كه اين آيه نيز از خطابات روز قيامت و خطاب كننده در آن خداى سبحان، و مورد خطاب در آن همان انسانى باشد كه در جمله
(وَ جاءَتْ كُلُّ نَفْسٍ) سخن از او به ميان آمده، و اين معنا را
دست مى‌دهد كه خطاب در آن خطابى است عمومى و متوجه به تمامى انسان‌ها. الا اين‌كه توبيخ و عتابى كه از آن استشمام مى‌شود چه بسا اقتضا كند كه بگوييم خطاب در آن تنها متوجه منكرين
معاد باشد، علاوه بر اين، سياق اين آيات اصلا سياق رد منكرين معاد است كه گفته بودند
(أَ إِذا مِتْنا وَ كُنّا تُراباً ذلِكَ رَجْعٌ بَعيدٌ) و اشاره به كلمه هذا به آن حقايقى است كه انسان در قيامت با چشم خود معاينه مى‌كند و مى‌بيند كه تمامى اسباب از كار افتاده، و همه چيز ويران گشته، و به سوى خداوند واحد قهار برگشته است، و همه اين حقايق در دنيا هم بود.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «غطاء»، ج۳، ص ۳۲۸.
