غُصَّةٍ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
غُصَّةٍ:(وَ طَعاماً ذا غُصَّةٍ وَ عَذاباً أَليماً) «غُصَّةٍ» (به ضم غین و تشدید و فتح صاد) به معنای
غم و دردى است كه گلوگير باشد و راه گلو و
حلق، تنگ و گرفته مى‌شود.
آیه مذكور درباره مجازات مستكبران و تكذيب‌كنندگان نازل شده است كه آن‌ها در
آخرت برعكس غذاهاى چرب و شيرين
دنیا كه به راحتى از گلو فرومى‌رفت، از غذاهاى خشن و گلوگير استفاده مى‌كنند. و علاوه برآن، جمله
عذاب الیم را جداگانه
ذکر كرده و اين نشان مى‌دهد ابعاد عذاب اليم آخرت از نظر شدت و عظمت بر هيچ‌كس جز خدا معلوم نيست و لذا در حديثى مى‌خوانيم كه روزى يكى از مسلمانان اين آيه را
تلاوت مى‌كرد و
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) استماع مى‌فرمود: ناگهان شخص مزبور صيحه‌اى زد و مدهوش شد.
به موردی از کاربرد «غُصَّةٍ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ طَعامًا ذا غُصَّةٍ وَ عَذابًا أَليمًا) «و غذايى گلوگير، و عذابى دردناک.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ طَعاماً ذا غُصَّةٍ وَ عَذاباً أَليماً) در
مجمع البیان مى‌گويد
کلمه غصه به معناى تردد
لقمه در
حلق است، به طورى كه خورنده نتواند به راحتى آن را فرو ببرد، وقتى گفته مى‌شود غص بريقه، يغص، غصصا معنايش اين است كه
آب دهانش در گلويش گير كرد، و فى قلبه غصة من كذا يعنى در دلش از فلان پيشامد اندوهى گره خورده، و خلاصه غصه هم نظير سكسكه است، كه نمى‌گذارد
طعام و
شراب گوارا شود. و اين دو آيه عذاب‌هاى
آخرت را يادآورى مى‌كنند كه نعمت‌هاى
دنیا به كيفر كفرانشان به آن عذاب‌ها و نقمت‌ها مبدل مى‌گردد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «غصة»، ج۳، ص ۳۲۱.
