غَیْظ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
غَيْظ: (الْكَاظِمينَ الْغَيْظَ) «غَيْظ» به معناى شدت خشم و
غضب،
و حالت برافروختگى و هيجان فوق العاده روحى است كه بعد از مشاهده ناملايمات به انسان دست مى‌دهد و گاه به معناى «غم» آمده است، و در
سوره احزاب آميزه‌اى از هر دو مى‌باشد، لشكريان «احزاب» كه آخرين تلاش و كوشش خود را براى پيروزى بر ارتش اسلام، به‌كار گرفته بودند و ناكام ماندند، غمگين و خشمگين به سرزمين‌هاى خود بازگشتند.
ترجمه و تفاسیر
آیات مرتبط با
غَيْظ:
(الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّاء وَ الضَّرَّاء وَ الْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَ الْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَ اللّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ) (همان كسانى‌كه در توانگرى و تنگدستى،
انفاق مى‌كنند و خشم خود را فرو مى‌برند و از خطاى مردم درمى‌گذرند و
خدا نيكوكاران را دوست دارد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
(غيظ) به معناى هيجان طبع براى انتقام در اثر مشاهده پى در پى ناملايمات است، به خلاف غضب كه به معناى اراده انتقام و يا مجازات است و به همين جهت است كه گفته مى‌شود: خداى تعالى غضب مى‌كند، ولى گفته نمى‌شود خداى تعالى غيظ مى‌كند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَ رَدَّ اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا خَيْرًا وَ كَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ وَ كَانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا) (و خدا كافران را با
دلى پر از خشم از ميدان جنگ احزاب باز گرداند بى‌آن‌كه نتيجه مطلوبى از كار خود گرفته باشند و خداوند (در اين ميدان)، مومنان را از جنگ بى‌نياز ساخت و پيروزى را نصيبشان كرد و خدا توانا و شكست‌ناپذير است.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه غيظ به معناى اندوه و خشم است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «غَیْظ»، ص۴۰۵.
