عَرِیْض (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَرِيْض:(فَذُو دُعآءٍ عَريضٍ) «عَرِيْض» از مادّه «
عَرْض» به معناى پهن، در مقابل طويل است،
و عرب اين دو تعبير را در مورد كثرت و زيادى به كار مى‌برد.
(وَ إِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنسَانِ أَعْرَضَ وَنَأى بِجَانِبِهِ وَ إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاء عَرِيضٍ) (و هرگاه به
انسان غافل و بى‌خبر نعمت دهيم، روى مى‌گرداند و با حال تكبّر از حق دور مى‌شود؛ ولى هرگاه بدى و مختصر ناراحتى به او رسد، تقاضاى فراوان و مستمر براى برطرف شدن آن دارد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: مراد از دعاى عريض دعاى وسيع و طولانى است، و اين خود كنايه است از استمرار و اصرار دعا كننده در دعاى خود است.
آیه شریفه در مقام مذمت انسان و توبيخ وى است به اينكه وقتى خداى تعالى به او نعمتى مى‌دهد او از
خدا روى مى‌گرداند، و تكبر مى‌كند. و چون نعمتى را از او سلب مى‌كند، باز به ياد خدا مى‌افتد و به سويش روى مى‌آورد، و به طور دايم دست به دعا برمى‌دارد، و در دعايش اصرار مى‌ورزد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «عَرِیْض»، ص۳۷۹.
