• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عمرو بن عبید بصری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوعثمان عمرو بن عبید بصری (۸۰-۱۴۴ق)، متکلم، مفسر، محدث اهل‌سنت و صحابی امام صادق (علیه‌السّلام) که از محضر ایشان و امام باقر (علیه‌السّلام) استفاده کرده است. برخی از رجال‌نویسان او را ضعیف، و برخی دیگر او را متروک الحدیث یا دروغگو می‌دانند. وی به آرای دهریه، معتقد بود.


ابوعثمان عمرو بن عبید بن باب بصری معتزلی قدری تیمی، در سال ۸۰ق
[۱] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰۹.    
در بلخ به دنیا آمد
[۲] نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۰۴.    
و ساکن بصره
[۳] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۲۴۲.    
بود. او از موالی بنی عدویه
[۴] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲، ص۳۳۴.
و صحابی حضرت امام صادق (علیه‌السّلام) بود.
[۵] شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۲۴۸.    
از امام باقر و امام صادق (علیهماالسلام)،
[۶] نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۶، ص۵۳.    
ابی العالیه، ابی قلابه، حسن بصری
[۷] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۶، ص۱۰۴.    
و واصل بن عطاء
[۸] مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۲۲، ص۱۳۱.    
استفاده کرده است. عده‌ای چون عبدالوارث، یحیی بن سعید، ابن عیینه و دیگران از او روایت کرده‌اند.
[۹] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۶، ص۱۰۴.    


او فردی متکلم، مفسر، محدث و فردی زاهد بود.
[۱۰] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۸۰۳.    
برخی از رجال نویسان او را ضعیف،
[۱۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۶، ص۱۰۴.    
و برخی دیگر او را متروک الحدیث یا دروغگو می‌دانند.
[۱۲] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۲۷۴.    
ایشان به خلیفه عثمان (خلافت ۲۳-۳۵ق) تمایل داشت و ابوبکر خلیفه اول (خلافت ۱۱-۱۳ق) را بر علی (علیه‌السّلام) (خلافت ۳۵-۴۱ق) ترجیح می‌داد.
[۱۳] نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۰۵.    
با منصور خلیفه عباسی (خلافت ۱۳۶-۱۵۸ق) رابطه دوستی داشت و وی را موعظه می‌کرد و پس از مرگش منصور برای او گریست و مرثیه‌ای خواند. او به آرای دهریه، گروهی که به قدمت دهر معتقدند، معتقد بود
[۱۴] نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۰۵.    
و با هشام بن حکم درباره امامت مناظره کرد.

به سال ۱۴۴ق
[۱۵] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۸۰۳.    
در ۶۴ سالگی
[۱۶] نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۰۵.    
در حران،
[۱۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۰.    
بین راه مکه و بصره از دنیا رفت.
[۱۸] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۲، ص۱۹۶.    


آثار او عبارت‌اند: الردّ علی القدریه، کتاب التفسیر، کتاب العدل و التوحید
[۱۹] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰۹.    
دیوان شعر و خطب و رسائل.
[۲۰] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۸۰۲.    
[۲۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۸۱.    


۱. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰۹.    
۲. ↑ نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۰۴.    
۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۲۴۲.    
۴. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲، ص۳۳۴.
۵. ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۲۴۸.    
۶. ↑ نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۶، ص۵۳.    
۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۶، ص۱۰۴.    
۸. ↑ مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۲۲، ص۱۳۱.    
۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۶، ص۱۰۴.    
۱۰. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۸۰۳.    
۱۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۶، ص۱۰۴.    
۱۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۲۷۴.    
۱۳. ↑ نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۰۵.    
۱۴. ↑ نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۰۵.    
۱۵. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۸۰۳.    
۱۶. ↑ نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۰۵.    
۱۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۰.    
۱۸. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۲، ص۱۹۶.    
۱۹. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰۹.    
۲۰. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۸۰۲.    
۲۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۸۱.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۷۷-۵۷۸، برگرفته از مقاله «عمرو بصری».



رده‌های این صفحه : اصحاب امام صادق | درگذشتگان سال 144 (قمری) | راویان اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | راویان ضعیف | زادگان سال 80 (قمری) | شخصیت‌های قرن 2 (قمری) | مؤلفان قرن 2 (قمری) | متکلمان اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | مفسران اهل‌سنت قرن 2 (قمری)
جعبه ابزار