علیه بنت مهدی عباسی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عُلَیّه بنت مهدی بن منصور عباسّیه (
۱۶۰-
۲۱۰ق)، دختر
مهدی عباسی فردی
ادیب،
شاعر و آشنا به
غنا و
موسیقی بود.
عُلَیّه بنت مهدی بن منصور عباسّیه هاشمیّه، دختر مهدی، در سال ۱۶۰ق در
بغداد متولد شد.
وی دختر مهدی عباسی (خلافت
۱۵۸-
۱۶۹ق)، خواهر
هارون الرشید (خلافت
۱۷۰-
۱۹۳ق) و مادرش امّ ولد به نام مکنونه بود. عُلَیّه با موسی بن عیسی بن موسی بن محمد عباسی ازدواج کرد. برادرش هارون نسبت به وی اکرام و احترام خاصی قائل بود و در سفری که به
ری نمود، وی را همراه خود برد. در مورد عُلیّه گفته شده که در
ایام طهور (پاکی) ملازم محراب و
عبادت بود و در
ایام غیر
طُهر به غنا می‌پرداخت.
وی فردی ادیب، شاعر و آشنا به غنا و موسیقی بود
و
ابوحفص شطرنجی، شاعر وی شمرده می‌شد.
درباره دو خادم خود، یعنی رشا و طلّ غزل‌هایی سرود. از عبدالله بن عباس بن فضل بن ربیع نقل است که در
اسلام هیچ برادر و خواهری جز عُلیّه و برادرش ابراهیم بن مهدی، در غنا و آوازه‌خوانی این‌گونه جمع نشده‌اند. عُلیّه در پیشانی خود عیبی داشت که همواره آن را می‌پوشانید. سرانجام وی در سال ۲۱۰ق وفات یافت و برادرزاده‌اش
مامون (خلافت
۱۹۸-
۲۱۸ق) بر وی
نماز گزارد. از وی دیوان شعری باقی مانده که بین ادبا معروف است
و حدود بیست ورقه می‌باشد.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۶۲، برگرفته از مقاله «علیّة عباسیّه».
