عصر الظهور (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«عصر الظهور» اثر عربی علی کورانی (تالیف ۱۴۰۷ ق) به تحلیل و بررسی عمیق پیرامون وقایع
دوران ظهور و نقش اقوام مختلف به ویژه ایرانیان در آن دوران اختصاص دارد.
استاد علی کورانی (معاصر) از علمای مبارز و از نویسندگان ادیب و خوش ذوق
لبنان می‌باشد. ایشان اکنون مقیم
قم بوده و با قلم شیوا و دلنشین خود آثاری متنوع، مفید و محققانه را تالیف کرده است که می‌توان به کتابهای المتّهدون للمهدی، طریقة حزب الله، معجم احادیث المهدی و کتابهای مهم دیگر اشاره کرد.
مؤلّف هدف از تالیف این کتاب را ارائه تصویری از عصر ظهور
حضرت مهدی (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) و حرکت و قیام مقدّس امام مهدی (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) که از
آیات و
احادیث استنباط می‌شود بیان نموده است.
مؤلّف گرانقدر با پژوهشی ژرف و تحقیقی تاریخی و اندیشمندانه و دور از تعصّبات افراطی و پیش داوری‌های ناروا کوشیده است تا سیمای روشنی از حوادث و پیشامدهای آن زمان و دیدگاه‌های گوناگون دانشمندان بزرگ و نویسندگان مشهور
شیعه و
سنی را درباره ظهور ترسیم نموده و تجزیه و تحلیل کرده و به شبهات موجود در این زمینه پاسخی مناسب و عالمانه بدهد. مؤلّف گرانقدر پاره‌ای از تحوّلات نظامی و سیاسی روز را با متون به جا مانده از دانشمندان و عالمان تفسیر کرده است.
کتاب حاضر از کتب ارزنده و تحقیقی در زمینه تحلیل و بررسی عمیق پیرامون وقایع و حوادث
دوران ظهور می‌باشد. با توجه به موضوعات متنوّع و جدید کتاب، استقبال کم نظیری از این کتاب در لبنان و کشورهای عربی، ایران و محافل شیعه و سنی، دیده شده است.
کتاب عصر الظهور، تمامی جنگهای زمان ظهور و آشوب‌ها و نقش افراد و شهرها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و به علائم ظهور حضرت، یاران و اصحاب ایشان و به خصوصیات و شاخصه‌های جامعه مهدوی اشاره می‌کند. در توضیح نقش کشورها، ایران را به طور کامل توضیح و به مناسبت به انقلاب و نظام مقدّس
جمهوری اسلامی ایران پرداخته و عنایت ویژه‌ای داشته است.
کتاب حاضر، به وسیلة آقای عباس جلالی به
فارسی ترجمه و از طرف مرکز نشر و چاپ
سازمان تبلیغات اسلامی به چاپ رسیده است.
کتاب با مقدمه مولف آغاز شده است. مطالب کتاب فاقد تبویب و فصل بندی است.
موضوعات کتاب که عمدتا از
آیات و اخبار فراوان موجود در منابع شیعه و سنی گزینش شده است دورنمایی از آن دوران را به طور واضح تبیین و تا حدی به
شبهات پاسخگوست.
مؤلف به ذکر یک یا دو منبع برای
روایات اکتفا نموده است؛ زیرا هدف او تنها ارائه سیمای کلی زمان ظهور و قیام بوده است نه بررسی منابع روایات و
صحت و سقم آنها.
نویسنده در مقدمه، بعد از اشاره به این که بزرگترین رویداد سیاسی در ارتباط با
مهدویت در این چند سال اخیر را می‌توان قیام محمد عبدالله قرشی در سال ۱۴۰۰ ق در حرم
مکه مکرمه دانست، بزرگترین فعالیت تبلیغاتی علیه اعتقاد به ظهور حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف توسط غرب را فیلم «نوسترا داموس» معرفی کرده و بعد از نقد آن، به بیان ویژگی‌های کتاب پرداخته است.
قسمتی از مطالب که به نقش اقوام مختلف در دوران ظهور اشاره دارد، به بررسی و تحقیق روایات پیرامون نقش رومیان، ترکان،
یهودیان، اعراب
مصر،
عراق،
یمن و ایرانیان پرداخته است.
مؤلف مراد از ترکان در روایات مربوط
آخرالزمان و ظهور حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف را روس‌ها و اطرافیان آنان از اروپای شرقی می‌داند. به عقیده وی آنان گرچه از لحاظ تاریخی مسیحی‌اند و از ملت‌های مستعمره امپراطوری
روم به شمار می‌روند، اما اولا از قبیله‌های آسیایی- اروپایی هستند که در روایات و
تاریخ، ملت‌های ترک نامیده شده‌اند، ثانیا
مسیحیت اخیرا به آنها سرایت کرده و اصالتی بین آنها ندارد.
در بخش یهودیان و نقش آنان در دوران ظهور، علاوه بر آیاتی که علاوه بر خلاصه بودن، به گونه‌ای رسا و گویا شمه‌های از تاریخ آنها را بیان کرده و به نحو معجزه آسا، آینده آنها را روشن کرده است، تعدادی روایات وجود دارد که پاره‌ای از آنها مربوط به
تفسیر آیات و برخی دیگر پیرامون وضع یهودیان در عصر
انقلاب حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف می‌باشد که پس از تفسیر آیات به بیان آنها پرداخته شده است.
در بخش اعراب، روایات مربوط به حکومت زمینه ساز آنحضرت در یمن، روایات جنبش مصریان و اینکه برخی یاران
امام علیه‌السّلام و معاونان برگزیده ایشان از مصر می‌باشند و همچنین روایات مربوط به «گروه‌های موجود در عراق» و «
مؤمنان حقیقی آنجا» مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است.
مؤلف، تعداد زیادی از روایاتی که درباره انقلاب اسلامی و زمینه ساز ظهور
حضرت مهدی علیه‌السّلام در یمن وارد شده را صحیح السند دانسته و معتقد است این روایات حتمی بودن این انقلاب را تصریح کرده‌اند.
در مورد مصر، روایاتی وجود دارد که کشته شدن فرمانروای مصر به دست مردم آن کشور را یکی از
نشانه‌های ظهور معرفی کرده و لذا عده‌ای نیز این تعبیر را که می‌گوید: «اهل مصر سادات خود را می‌کشند» بر
قتل «انور سادات» تطبیق می‌دهند، ولی مؤلف آنرا اشتباه دانسته و قائل است سادات در این روایات به معنای رؤسا بوده و اسم خاص نیست.
پیرامون اوضاع عراق، در دوران ظهور، روایات متعددی ذکر شده و مؤلف از آنها چنین استنباط کرده است که عراق، میدان کشمکشی آرام نشدنی میان نیروهای متعدد می‌باشد. بنا به گفته وی، این کشور چهار مرحله که عبارتند از روزگار قبل از ظهور، برپائی نظام اسلامی، اشغال توسط
سفیانی و آزادی آن توسط حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف را پشت سر می‌گذارد که پس از ذکر، مفصلا توضیح داده شده‌اند.
در بخش ایرانیان و نقش آنان در دوران ظهور، به ذکر و بررسی روایات مربوط به ایرانیان پرداخت شده است. این روایات تحت نه عنوان از ایرانیان یاد کرده‌اند: طرفداران سلمان فارسی، اهل مشرق
زمین، اهل
خراسان، یاران درفش‌های سیاه، فارسیان، فرزندان سرخ رویان، اهل
قم، اهل
طالقان و مؤلف، مراد از همه این عناوین را یکی دانسته است.
مؤلف روایات مربوط به مقدمات ظهور را به سه دسته تقسیم کرده و به بررسی و تحقیق مفصل پیرامون آنها پرداخته است:
۱- روایات مربوط به روی کار آمدن یاران درفش‌های سیاه که شیعه و سنی برآن اتفاق دارند.
۲- روایات مربوط به حکومت یمنی که فقط در منابع شیعه وارد شده است.
۳- روایاتی که حاکی از ظاهر شدن زمینه سازان ظهور است، بی آنکه آنها را مشخص نمایند. مؤلف این روایات را نیز مربوط به یاران ایرانی و یمنی آنحضرت می‌داند.
در تقسیم بندی دیگر، نقش ایرانیان زمینه ساز با توجه به حوادثی که در اخبار آمده، به چهار مرحله تقسیم شده است: از آغاز نهضت توسط مردی از قم تا ورودشان به جنگ، از داخل شدن در
جنگ تا تحمیل خواسته‌ها به دشمن، رد کردن خواسته‌های دشمن، سپردن پرچم
اسلام به دست حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و شرکت آنان در نهضت آنحضرت.
در بخش حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف از دیدگاه شیعه و سنی، بعد از ذکر سخنان
امامان شیعه علیه‌السّلام درباه امام مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و نمونه‌هایی از دعاها و
زیارت آنحضرت، به نقل، بررسی و نقد اقوال برخی از علمای
اهل سنت در رابطه با مهدی منتظر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف از جمله ابن قیم جوزی، ابن حجر هیثمی، ابوفداءابن کثیر،
جلال الدین سیوطی،
ابن ابی الحدید معتزلی، علامه مناوی، علامه خیرالدین آلوسی، محمد خضرحسین، ناصرالدین البانی، کتانی مالکی، عدوی مصری،
سعدالدین تفتازانی، قرمانی دمشقی،
محی الدین عربی و شریف بزنگی پرداخته شده است.
مؤلف ضمن بیان و بررسی روایاتی که بر وقوع جنگ جهانی، نزدیک ظهور حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف دلالت دارند، آنها را
متواتر دانسته و تطبیق شان بر دو جنگ جهانی اول و دوم در عصر ما را بعید می‌شمارد؛ زیرا قائل است صفاتی که برای این جنگ ذکر شده با اوصاف آن دو جنگ تفاوت دارد.
کتاب عصر الظهور به زبان عربی در یک جلد به همّت مکتب الاعلام الاسلامی در سال ۱۴۰۸ هـ. . ق، به چاپ رسیده است.
نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
سایت اندیشه، برگرفته از مقاله «عصر الظهور »، تاریخ بازیابی۹۷/۳/۸.
