عدالت خواهان بنی اسرائیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرآن کریم در مورد
بنی اسرائیل می فرماید، گروهی از قوم
حضرت موسی علیه السلام، مردمانی هدایتگر و عدالت پیشه بوده اند و بنی اسرائیل بخاطر
قتل عدالت خواهان خود گرفتار عذابی دردناک شدند.
قرآن کریم در مورد بنی اسرائیل می فرماید، گروهی از قوم حضرت موسی علیه السلام، مردمانی هدایتگر و عدالت پیشه بوده اند: «ومن قوم موسی امة یهدون بالحق وبه یعدلون» و از قوم موسی گروهی به سوی
حق هدایت می‌کنند و
حاکم به حق و عدالتند.
در این جمله
عمل صالح نیکان از بنی اسرائیل را می‌ستاید، و این از انصاف قرآن است که بعد از بر شمردن سیئاتی که از آنان سر زده مستحقین
مدح را نیز مدح می‌کند، و حاصل معنایش این است که : همه بنی اسرائیل خدا و
رسول را مخالفت نکرده و بر
ضلالت و
ظلم پافشاری نداشتند، بلکه پاره‌ای از ایشان مردمی بودند که دیگران را به سوی حق راهنمایی نموده و در میان ایشان به حق و
عدالت حکم می‌کردند. بنابراین، باید گفت : «
باء »در «بالحق»همان بائی است که علمای
نحو آن را (
باء آلت) می نامند، می‌توان هم گفت که (
باء ملابسه) است.
بنابراین معنا،
آیه مورد بحث از مواردی است که خداوند هدایت را به غیر خود و به غیر
انبیاء و
امامان نسبت داده، نظیر حکایتی که از
مؤمن آل فرعون کرده و با اینکه ظاهرا
پیغمبر نبوده درباره اش فرموده : «و قال الذی آمن یا قوم اتبعون اهدکم سبیل الرشاد» و بعید نیست که مراد از
امت از قوم موسی در آیه مورد بحث، انبیاء و امامانی باشند که بعد از موسی در میان بنی اسرائیل پدید آمدند و قرآن درباره شان در چند مورد و از آن جمله فرموده : «و جعلنا منهم ائمه یهدون بامرنا لما صبروا و کانوا بایاتنا یوقنون».
گرفتاری بنی اسرائیل به عذاب دردناک، به علت قتل عدالت خواهان خود بوده است: «ان الذین یکفرون بـایـت الله ویقتلون النبیین بغیر حق ویقتلون الذین یامرون بالقسط من الناس فبشرهم بعذاب الیم» کسانی که نسبت به آیات خدا
کفر می‌ورزند و پیامبران را بناحق می‌کشند، و (نیز) مردمی را که
امر به عدالت می‌کنند به قتل می‌رسانند، به
کیفر دردناک (الهی)
بشارت ده.
مضمون آیه با وضع
اهل کتاب و مخصوصا یهودیان منطبق است. دو جمله ((یکفرون))، و ((یقتلون) ) استمرار را می‌رساند و دلالت دارد بر اینکه کفر به آیات خدا آنهم کفر بعد از بیان و به انگیزه بغی و نیز کشتن انبیا که معلوم است کشتنی است بدون حق و همچنین کشتن آنهائی که به سوی عدل و
قسط دعوت نموده، از ظلم نهی می‌کنند عادت همیشگی ایشان است همچنان که تاریخ زندگی
یهود از بدو پیدایش سرشار از این جنایات است می‌بینیم که گروه بسیاری از انبیا و عابدان بنی اسرائیل که ایشان را
امر به معروف و نهی از منکر می‌کردند به دست خود آنان کشته شدند و همچنین نصارا که آنها هم کم و بیش این راه را رفتند.
و جمله : ((فبشرهم بعذاب الیم) ) تصریح به شمول
غضب الهی و تهدید به نزول عذاب است، و منظور از آن تنها عذاب
آخرت نیست، به دلیل اینکه دنبالش می‌فرماید: «اولئک الذین حبطت اعمالهم فی الدنیا و الاخره...» پس در آیه مورد بحث، هم به عذاب آخرت تهدید شده‌اند و هم به عذاب دنیا، عذاب آخرتشان عذاب
آتش ، و دنیائیشان کشته شدن و آواره گشتن و از بین رفتن اموال و جانهایشان بود، و نیز عذاب دیگرشان این بود که خدا دشمنی را در بین آنان تا روز
قیامت قرار داد، که خدای تعالی در کتاب عزیزش همه اینها را ذکر کرده است.
و در
مجمع البیان از
ابی عبیده جراح روایت آورده که گفت : به
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم عرضه داشتم کدام یک از مردم در قیامت عذابی سخت تر دارد؟ فرمود: مردی که پیامبری را بکشد، و یا مردی را به قتل برساند که امر به معروف و یا نهی از منکر می‌کند، آنگاه این آیه را تلاوت فرمود: «الذین یقتلون النبیین بغیر حق، و یقتلون الذین یامرون بالقسط من الناس»، آنگاه فرمود: ای ابا عبیده! بنی اسرائیل در یک ساعت چهل و سه پیامبر را کشتند، عابدان بنی اسرائیل که این را دیدند صد و دوازده نفر از آنان
قیام نموده، کشندگان انبیا را امر به معروف و نهی از منکر کردند، و بنی اسرائیل همه آنانرا تا آخر
روز به قتل رساندند، و آیه نامبرده راجع به این واقعه است.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۷۹، برگرفته از مقاله «عدالت خواهان بنی اسرائیل».
