• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عاصف (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عاصف: (فی یَوْمٍ عاصِفٍ)
عاصف: به معنی «تندباد» است.
در این آیه مَثَل بسیار رسایی برای اعمال افراد بی‌ایمان بیان شده است، می‌فرماید:
«اعمال کسانی که به پروردگارشان کافر شدند همچون خاکستری است در مقابل تندباد در یک روز طوفانی...» (فی یَوْمٍ عاصِفٍ)
همان گونه که خاکستر در برابر تندباد، آن هم در یک روز طوفانی آن‌ چنان پراکنده می‌شود که هیچ‌کس قادر بر جمع کردن آن نیست، همین‌گونه منکران حق توانایی ندارند که چیزی از اعمالی را که انجام داده‌اند به دست آورند و همگی بر باد می‌رود و دست‌هایشان خالی می‌ماند.
با این که قرار گرفتن خاکستر در برابر تندباد، سبب پراکندگی آن می‌شود، امّا آن را با جمله (فی یَوْمٍ عاصِفٍ) (در یک روز طوفانی) تاکید می‌کند، زیرا اگر تندباد محدود و موقت باشد ممکن است خاکستری را از نقطه‌ای، بلند کرده و در منطقه‌ای نه‌چندان دور بریزد، امّا اگر روز، روز طوفانی باشد که از صبح تا به شام بادها از هر سو می‌وزند، بدیهی است چنین خاکستری آن‌چنان پراکنده می‌شود که هر ذره‌ای از ذراتش در نقطه دوردستی خواهد افتاد به طوری که با هیچ قدرتی نمی‌توان آن را جمع کرد.



به موردی از کاربرد عاصف در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - عاصف (آیه ۱۸ سوره ابراهیم)

(مَّثَلُ الَّذینَ کَفَرواْ بِرَبِّهِمْ اَعْمالُهُمْ کَرَمادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرّیحُ فی یَوْمٍ عاصِفٍ لاّ یَقْدِرونَ مِمّا کَسَبواْ عَلَی شَیْءٍ ذَلِکَ هُوَ الضَّلالُ الْبَعیدُ)
(کسانی که به پروردگارشان کافر شدند، اعمالشان همچون خاکستری است در برابر وزش تندباد در یک روز طوفانی؛ آن‌ها توانایی ندارند کم‌ترین چیزی از آنچه را انجام داده‌اند، به دست آورند و این همان گمراهی دور و دراز است.)

۱.۲ - عاصف در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید:
روز عاصف روزی را می‌گویند که: در آن بادهای تند بوزد، در این آیه، اعمال کفار را از این جهت که به نتیجه نمی‌رسد و اثر سعادتی برای آنان ندارد به خاکستری مثل می‌زند که دچار بادهای تند گشته در یک لحظه نابود گردد، مانند آیه شریفه‌ای که می‌فرماید: (وَ قَدِمْنا اِلی‌ ما عَمِلوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثوراً) پس اعمال کفار، هر یک به منزله یک ذره خاکستری است که در برابر تندباد روزی طوفانی قرار گیرد و اثری از آن باقی نماند.

۱. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۶۹.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۱۰۱.    
۴. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۸.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۱۰، ص۳۰۸-۳۰۹.    
۶. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۸.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۵۷.    
۸. فرقان/سوره۲۵، آیه۲۳.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۴۸.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۳۶.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۱۱۶.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۴۷۵.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «عاصف»، ج۳، ص۱۸۵.    






جعبه ابزار