طریقیت (اصول)

طریق بودن قطع و اماره برای کشف حکم واقعی را طریقیت گویند.

طریقیت، به معنای طریق و راه بودن قطع و اماره برای کشف واقع و نشان دادن حکم واقعی به مکلف است.

جمهور اصولیون شیعی بر این باورند که خداوند در عالم واقع لوح محفوظ احکامی دارد که در حق همگان ثابت است.
برای رسیدن به واقع و احکام واقعی، راه‌ها و اسبابی وجود دارد، هم چون قطع و ظن معتبر (اماره) که صفت طریقیت به واقع را دارند، هر چند طریقیت قطع، ذاتی بوده (بنا به نظر مشهور اصولی‌ها) و طریقیت ظن، غیر ذاتی و جعلی است.

طریقیت قطع به واقع، تام و کامل است، ولی طریقیت ظن، ناقص بوده و شارع تعبداً در مورد امارات و ظنون معتبر، آن را کامل نموده است.

صفت طریقیت، گاهی مورد توجه قرار نمی‌گیرد در موارد قطع طریقی و گاهی مورد توجه مستقل قرار می‌گیرد در موارد قطع موضوعی طریقی.

۱.	↑ مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج۲، ص۴۲.
۲.	↑ مشکینی، علی، اصطلاحات الاصول، ص۱۳۸.
۳.	↑ انصاری، مرتضی بن محمد امین، فرائد الاصول، ج۱، ص۲۹.
۴.	↑ سبحانی تبریزی، جعفر، المحصول فی علم الاصول، ج۳، ص۲۰.
۵.	↑ شهید صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۱، ص۱۷۲.

فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «طریقیت».