در کلامعرب هرگاه گوینده بخواهد جمله اسمیه یا فعلیه‌ای را بیاورد که مفهومی مهم یا مقصود قابل توجهی دارد که سزاوار است توجه شنوندگان به آن جلب شود، آن را مستقیما بیان نمی‌کند؛ بلکه پیش از آن ضمیری را به کار می‌گیرد تا رغبت شنونده را برانگیزد و وی را مشتاق کند، سپس او را به مفاد آن آگاه می‌سازد؛ مانند: (قل هو الله احد)؛ «بگو او خداوند، یگانه است».
۱. عامل در ضمیر شان، یا ابتدائیت است یا ناسخ آن؛ مانند «هو» در آیه: (قل هو الله احد). ۲. باید جمله‌ای آن ضمیر را تفسیر کند. ۳. جمله تفسیرکننده باید پس از ضمیر بیاید و مرجع این ضمیر به مضمون آن جمله بازگردد. ۴. ضمیر مفرد است و نمی‌تواند مثنی یا جمع باشد؛ ولی می‌تواند مؤنث باشد؛ مانند: (ما هی الا حیاتنا الدنیا).
